Shine-moment voor de boeg? Zo bereid je je voor op een topprestatie
Elsie Vermeer | Clea (links) en Marjolein (rechts) stellen een oefenschema op
Of je nou muzikant, topsporter of ambitieuze student bent, presteren onder druk kun je leren. Studenten Katinka en Marjolein helpen muzikanten slimmer te oefenen en hebben ook wat tips voor jou.
In plaats van bewegingsapparaten staat er nu een piano in de werkkamer van Katinka Prommel (21) en Marjolein Punter (23). Zij studeren eigenlijk Oefentherapie Mensendieck, een studie die kijkt naar een juiste manier van bewegen en voorkomen van overbelasting. Maar in plaats van patiënten helpen ze nu muziekstudenten van het Amsterdamse Conservatorium.
Katinka en Marjolein werken als studenten mee aan het onderzoek ‘Training for Excellence’. Raoul Oudejans onderzoekt als lector Leren en Presteren hoe je je het best kunt voorbereiden op het leveren van een topprestatie. Hij wil weten of de inzichten uit de sportpsychologie, zoals de prestatie visualiseren, focussen op het effect van een beweging en stress nabootsen, helpen bij een betere voorbereiding.
Visualiseren
Marjolein: ‘Muzikanten en topsporters hebben veel gemeen. Je moet precies op dat belangrijke moment kunnen pieken. Voor een muzikant kan dat een auditie bij een orkest zijn, voor een schaatser de Olympische Winterspelen.’ En net als topsporters kunnen muzikanten ook overbelast raken, volgens Katinka. ‘Die kans is groter als je vlak voor een belangrijk moment hele dagen aan het oefenen bent. Dat kan beter.’
‘Een topprestatie – dat kan ook een tentamen zijn – alvast helemaal mentaal beleven helpt je om gewend te raken aan de stress’
Bijvoorbeeld door een prestatie helemaal te visualiseren. Marjolein: ‘We vragen de muzikant van minuut tot minuut in te beelden hoe het optreden moet gaan. Hoe voel je je voordat je op moet, hoe loop je naar het podium, draag je je eigen instrument? In welke hand?’ De prestatie – dat kan ook een tentamen zijn – alvast helemaal mentaal beleven helpt je om gewend te raken aan de stress. ‘Je moet spanning niet weg willen nemen, want iedereen presteert beter met een beetje adrenaline,’ zegt Marjolein.
Een van de muzikanten die hulp krijgt is de 25-jarige contrabassist Clea Garcón Tenorio. Marjolein maakt met haar een oefenschema volgens de zogenoemde 20-minuten regel. ‘De meeste mensen kunnen maar maximaal twintig tot dertig minuten geconcentreerd zijn. Het is belangrijk te leren herkennen waar dat punt bij jou ligt, en dan vijf minuten pauze te nemen.’
Kleine doelen
Stel voor iedere twintig tot dertig minuten een concreet doel, adviseren Marjolein en Katinka. Bijvoorbeeld kernwoorden onderstrepen in een hoofdstuk van een boek. Of in Clea’s geval: oefenen op de overgang van een hoge naar een lage noot in het muziekstuk. ‘Het heeft totaal geen zin om vijf uur achter elkaar te oefenen op iets wat niet lukt. Dat maakt je alleen maar gefrustreerd,’ zegt Marjolein.
De studenten erkennen dat de methode niet voor iedereen werkt. Marjolein: ‘Je moet wel open staan voor gedragsverandering. We kregen aan het begin best veel weerstand. Zeker met die kleine doelen, daar konden sommige musici echt niets mee. Die zeiden alleen maar: Ik moet over vier dagen dit stuk kennen!’
Ook Clea moet over vier dagen een heel muziekstuk beheersen voor een optreden. Wat heeft zij aan de hulp van de studenten? ‘Ik vind het werken met kleine doelen onhandig zo vlak voor een optreden,’ zegt Clea. ‘Ik bedenk altijd wat ik op een dag gedaan wil krijgen. Maar het nemen van meer korte pauzes blijf ik na het onderzoek zeker gebruiken!’
Moet je een heel boek kennen of een presentatie uit je hoofd leren? Verdeel het in kleine stukjes die in twintig tot dertig minuten te doen zijn. Katinka en Marjolein gebruiken de methode zelf ook. ‘Al denk je soms na twintig minuten wel: grrr, weer die wekker,’ lacht Marjolein.
