Danscursus bij Crea: vrij bewegen uit je comfortzone

10 augustus 2018
Beeld:

Carlijn Schepers | Mnême (vooraan) tijdens een duet met een andere deelnemer

Geplaatst door
Carlijn Schepers
Op
10 augustus 2018

Deze zomer bezoekt HvanA wekelijks een Crea-zomercursus. Vandaag: Dansimprovisatie, waar cursisten leren zonder choreografie te dansen. ‘Als de dansers de ruimte en elkaar gebruiken, kan er magie ontstaan.’

Energiek lopen de cursisten door elkaar heen in de danszaal van Crea. Ze lopen vooruit, achteruit, draaien rondjes en gebruiken de hele ruimte. Hun blote voeten bonken en maken piepende geluiden op de gladde vloer. Dan bevriest er een in een pose en stopt ook de rest een voor een. Een stilte volgt. Totdat plots iemand roept: ‘Knie!’ en iedereen zijn knieën begint te bewegen.

‘Ik vind het prachtig: een dans die wordt gecreëerd in het moment’

Zo komen er nog een aantal lichaamsdelen aan bod. Ze worden steeds gekker. De cursisten dagen elkaar uit bewegingen te maken met hun neus, oren en zelfs hun oksels. Het kan allemaal bij de cursus Dansimprovisatie. De zeven deelnemers zijn niet gekomen om een reeks danspasjes in te studeren. Ze willen vrij bewegen, het liefst uit hun comfortzone. En dan ben je bij dansdocent Tom Goldhand aan het goede adres.

 

Magie
Tien jaar geleden kwam hij vanuit Israël naar Nederland om hier te dansen en dansles te geven. Inmiddels heeft hij zich gespecialiseerd in dansimprovisatie. ‘Ik vind het prachtig: een dans die wordt gecreëerd in het moment. Waarbij je geen idee hebt wat er gaat gebeuren,’ vertelt hij. ‘Als de dansers de ruimte en elkaar gebruiken, kan er magie ontstaan.’

(De tekst loopt door onder de afbeelding.)

Beeld: Carlijn Schepers | Tom (links) geeft de cursisten tips tijdens het dansen

Dat laten de deelnemers zien als ze de volgende warming-up oefening gaan doen. Ze zijn vrij om te dansen in de ruimte, maar nu moeten ze net doen alsof het een echt optreden is. ‘Je zult zien dat wanneer je het een performance noemt iedereen anders danst dan bij een warming-up,’ zegt Tom vooraf. Hij heeft gelijk. Ineens ontstaat er iets, een act. Sommige dansers staan stil, andere bewegen. Ze reageren op elkaar, bewegen met elkaar mee. Het wordt een dynamisch geheel en inderdaad: een optreden.

 

De cursus is toegankelijk voor iedereen, dus de een heeft een stuk meer danservaring dan de ander. Maar dat maakt niet uit. Iedereen danst met elkaar. Tessa Wouters (26) is zo’n deelnemer met meer ervaring. Ze is professioneel danseres en kende Tom al.

 

(De tekst loopt door onder de afbeelding.)

Beeld: Carlijn Schepers | Tessa tijdens de warming-up

‘Ik wilde me deze zomer meer verdiepen in improvisatie,’ vertelt Tessa na de les. ‘Tot nu toe is het erg leerzaam. We werken steeds met beperkingen, bijvoorbeeld de oefening waarbij we heel dicht naast een ander moesten dansen maar de bewegingen van diegene niet mochten kopiëren. Binnen zulke oefeningen moet je jezelf uitdagen niet in gewoontes te vervallen. Zo kun je je dansvocabulaire verbreden.’

Reflectie
Na elke oefening is er veel ruimte voor reflectie. Tom stimuleert de deelnemers steeds te delen wat er tijdens het dansen in ze opkwam. ‘Ik ontdekte dat mijn humeur de manier hoe ik dans beïnvloedt. Ik heb vannacht niet goed geslapen en ben dus niet zo open en vrolijk. Daardoor zocht ik minder contact met anderen,’ vertelt een van hen na de warming-up. Tessa voelde het anders. ‘Ik zocht juist naar connectie, anders voelde ik me verloren.’

‘Eigenlijk is de muziek een andere danser. Je kunt hem niet sturen en hij jou ook niet’

Ook heeft de docent een flipboard waarmee hij de dansers wat theorie probeert bij te brengen. ‘Ik probeer een cursus van een jaar in vijf dagen te proppen,’ zegt hij lachend. Maar de deelnemers kunnen het wel waarderen. Snel gaan ze aan de slag met de volgende oefening en Tom geeft tussendoor tips: ‘Adem met je partner. Of adem anders in ieder geval zelf.’

 

Rustige muziek
De cursisten dansen op allerlei soorten rustige muziek, met een tokkelende gitaar, dromerige harpgeluiden of Aziatische invloeden. Maar Tom laat de dansers ook bewust in stilte dansen. ‘Eigenlijk kun je de muziek als een andere danser zien. Je kunt hem niet sturen en hij stuurt jou niet,’ vertelt hij. Hij daagt de deelnemers vervolgens uit zich soms te laten meevoeren op de muziek en er soms helemaal tegenin te gaan.

 

Mnême Stapel (21, UvA-student natuur- en sterrenkunde) is blij met Tom als docent. ‘Het is altijd duidelijk wat hij bedoelt. En hij stimuleert je met je eigen inbreng te komen,’ vertelt ze. ‘Ik heb altijd veel gedanst, maar al een tijdje niet meer. Dit is een goede cursus om er weer een beetje in te komen. Hoewel het fysiek en mentaal best zwaar is. Tom dwingt je echt na te denken over je bewegingen en wat je erbij voelt. Het fijne is ook dat je veel leert van de anderen. We inspireren elkaar allemaal met onze bewegingen.’


(De tekst loopt door onder de afbeelding.)

Beeld: Carlijn Schepers | Tessa (tweede van links), Mnême (midden voor) en Tom (helemaal rechts) tijdens een oefening

Na bijna 2,5 uur non-stop dansen is het tijd voor het laatste onderdeel van vandaag: de solo’s. De dansers moeten zich opstellen in een rij naast elkaar. Telkens moet een van hen naar voren stappen en een geïmproviseerde solo doen. ‘Iedereen een keer met een vooraf bedacht idee en een keer zonder plan,’ zegt Tom. Achteraf moeten ze van elkaar raden welke van de twee keer vooraf uitgedacht was en welke niet.

 

Dan hoeven ze alleen hun hele lichaam nog even los te schudden en zijn ze uitgedanst voor vandaag. Maar Tom stuurt ze het lokaal niet uit zonder nog een laatste tip: ‘Het mooie is: je lichaam onthoudt de bewegingen die je vandaag hebt gemaakt. Dus wees slim en gebruik ze de rest van de week weer.’