‘Blijf ik hier of keer ik terug?’ Oekraïense studenten over hun toekomst
Nina Bakker | Olena Matlashova
Aan de oorlog in Oekraïne lijkt voorlopig geen eind te komen. Hoe gaat het nu met de studenten die niet terug kunnen naar hun eigen land? En hoe zien zij hun toekomst? Twee Oekraïense studenten van de opleiding International Business doen hun verhaal.
Olena Matlashova (17) woonde in Kyiv. Ze kwam op 16 maart 2022 met haar moeder, tweelingzus, oma en kat naar Nederland en woont nu in Blaricum.
‘Toen de oorlog uitbrak, dacht ik dat die van tijdelijke aard zou zijn. Dat we gewoon weer zouden kunnen terugkeren. Een week later werd ons appartement in Kyiv al vernietigd door een bom en was terugkeren opeens geen optie meer. Al had ik ook nooit gedacht dat de oorlog twee jaar zou duren.’
‘Toen we net in Nederland kwamen, was het lastig om Nederlandse vrienden te maken. In het dorp hoorden we: ‘Ga terug naar je eigen land.’ Ik voelde me niet altijd even welkom. Nog steeds vind ik het soms lastig dat ik als ‘vluchteling’ wordt gezien. Inmiddels weet ik namelijk al best een hoop over hoe het werkt in Nederland. Ik had niet verwacht dat ik eraan gewend zou raken om hier te wonen.’
‘Maar over mijn toekomst ben ik best wel onzeker. Ik weet ten eerste niet eens zeker of mijn moeder mijn studie wel kan blijven betalen. Ze werkt nu als schoonmaker in een hotel en verdient daar het absolute minimum. Mijn zus en ik werken daar ook allebei parttime in de bediening van de horeca in het hotel. Nu krijgen we nog een kortingsregeling voor onze studiekosten, maar we weten niet voor hoe lang nog.’
‘Ik wil mijn absolute best doen om mijn studie af te kunnen maken. Sommige klasgenoten werken fulltime naast hun studie, dat is ontzettend zwaar. Misschien moet ik dat ook wel doen, als de kosten te hoog worden. Ook vanuit de opleiding hoor ik dat ze het liefst willen dat we gewoon de studie af kunnen maken. Ik hoop echt dat dat lukt.’
‘Vooralsnog kijk ik niet te ver vooruit. Blijf ik hier, ga ik terug? Ik weet het niet. Ik wil in ieder geval niet weer in een diep dal raken omdat iets niet volgens plan gaat. Ooit had ik plannen voor de rest van mijn leven, maar die dromen zijn geruïneerd. Nu leef ik dus maar van dag tot dag.’
‘Of ik hier wil blijven? De kwaliteit van leven is in Nederland stukken beter. Ik wil niet dat mijn kinderen in een land opgroeien waar zoveel corruptie is als in Oekraïne. En dat zij hetzelfde mee moeten maken als ik, leven in zoveel onzekerheid. Voor nu moet ik de hele situatie accepteren. Ik kan huilen of depressief zijn, maar kies ervoor om te lachen.’
Maksym Tarasenko (20) is geboren in Odessa en woonde van zijn vierde tot zijn zestiende in Kyiv. Al in 2018 verhuisde hij uit Oekraïne naar Barcelona, voor een betere toekomst. Sinds augustus 2023 studeert hij International Business aan de HvA en woont hij in Amsterdam.
‘Of ik ooit weer in Oekraïne wil wonen? Nee, ik denk het niet. Zelf zie ik mijn toekomst in Japan, of misschien werkend in Amerika. De kansen die ik hier in Europa heb gekregen, wil ik niet verspillen. Permanent terugkeren naar mijn eigen land zie ik niet zitten.’
‘Tegelijkertijd mis ik mijn land natuurlijk ook. In Oekraïne wonen nog steeds mijn familie en vrienden. Een maand voor de oorlog uitbrak, bezocht ik ze voor het laatst. Ook mijn jongste zusje woont daar. Zij is afgelopen februari geboren. Ik zou haar zo graag eens in het echt willen zien.’
‘Ik moet door met mijn leven en dat lukt steeds beter. Toen de oorlog begon, kreeg ik gelijk last van paniekaanvallen. De eerste dag stuurde ik wel honderd berichten, om te informeren of iedereen veilig was. Sindsdien heb ik dagelijks contact met ze. Met mijn studie gaat het nu ook beter, al ben ik ook nog veel met de oorlog bezig.’
‘Van veel Oekraïners weet ik dat ze constant denken aan teruggaan, zelf wil ik vooral mijn familie weer eens zien’
‘Soms schaam ik me dat ik niet meer kan doen, maar ik heb hier bij International Business wel een groep Oekraïense studenten samengebracht. We zien elkaar als broers en zussen waar je altijd op kunt rekenen. We weten hoe moeilijk het leven kan zijn in deze tijden van oorlog. Als iemand problemen heeft, dan helpen we.’
‘Van veel Oekraïners om me heen weet ik dat ze constant denken aan teruggaan. Ook mijn vriendin, die ik hier heb ontmoet, wil dat graag. Voor velen is het stressvol geweest om zomaar naar een ander land te verhuizen en daar wat nieuws op te bouwen.’
‘Mijn toekomst ligt niet in Oekraïne. Wel hoop ik mijn familie op te zoeken, als de oorlog ooit voorbij is. Ik wil dat mijn familie weer gelukkig kan leven in het land waar hun hart ligt. Mijn grootvader bijvoorbeeld, die er zijn eigen huis bouwde. Hij wil nooit meer weg.’
‘Zelf ga ik dan een enorm feest geven met vrienden en familie. Samen gaan we dan het leven vieren. Misschien gaan we dan wel weer naar de markt en kopen we zalm voor op de barbecue, zoals we vroeger deden. Die herinneringen, waarin we samen zijn, heb ik nog heel sterk.’
