HvA-student Moraya legt na een jeugd vol zorg haar ziel bloot in Kleine Komedie

Creative Business-student Moraya Lopez (25) maakte tijdens haar stage een persoonlijke theatervoorstelling. In ‘Valse Start’ vertelt ze het verhaal van haar moeilijke jeugd, waarin ze pendelt tussen een onveilige gezinssituatie en een jeugdzorg die dikwijls tekortschiet.

De voorstelling begint al in de lobby van het kleine theater aan de Amstel. Mappen met de tekst ‘dossier 107’ erop gestempeld, fungeren als theaterfolder en verwijzen naar het dossier van Moraya tijdens haar periode in de jeugdzorg. Haar hele leven in een mapje. 

In het gelijknamige liedje op het album dat Moraya samen met de voorstelling presenteert, vraagt ze hoeveel mensen dit dossier in handen hebben gehad. Hoeveel mensen hebben het laten slingeren in haar jeugd? Hoeveel mensen hebben nou echt geweten wie zij was als kind?

‘In een systeem vol gaten hadden ze mijn leven in handen’, vertelt ze op een gegeven moment in haar show. ‘Maar wisten ze bij de jeugdzorg wel wie ik was, dat ik van zingen hield? Of was dat allemaal niet te zien op de ‘‘fasekaarten?’’’

Coming of age
De voorstelling van Moraya is een coming of age verhaal over haar moeilijke jeugd en haar periodes in de jeugdzorg. In ‘Valse Start’, een project dat ze als stageopdracht mocht aanvliegen, legt de student Creative Business haar ziel op tafel en laat ze zien hoe de maatschappij kinderen zoals zij soms laat vallen. 

Als Moraya opkomt op het podium, straalt ze. Enthousiast verwelkomt ze de volle zaal in een diva-achtige jurk. Maar het enthousiasme en zelfvertrouwen blijkt een farce, als ze hakkelend haar eerste liedje instart. Deel van het verhaal, maar zo overtuigend dat er bemoedigend uit de zaal geroepen wordt: ‘Je kan het Moraya!’ Direct daarna klinkt het tegenovergestelde uit de speakers. ‘Zie je wel, je kan het niet! Wat denk je nou, met je voorstelling in de Kleine Komedie?’ 

Moraya neemt het publiek mee door haar jeugd en hoe ze daar nu als jongvolwassene grip op probeert te krijgen. Vaak komt daar de kleine Moraya het podium op, verbeeld door Jayla, de dochter van een jeugdzorgvriendin. Het overlijden van haar vader door een ongeluk komt voorbij. En het gaat veel over haar moeder, die liefde probeerde te geven door heerlijk te koken, maar ook de fles niet links kon laten liggen.

In de voorstelling is te zien hoe Moraya als klein kind haar traktaties op haar verjaardag doormidden moest snijden, omdat er niet genoeg waren gemaakt. Met het bakblik loopt ze naar school, omdat haar moeder vanwege de drank niet wakker te krijgen was. Vanaf dat moment is de emotie in de zaal voelbaar. 

Blootgeven

De dag na de voorstelling vertelt Moraya hoe het is om je zo bloot te geven op het podium. ‘Dit was heel belangrijk voor mij. Het draagt ook zeker bij aan mijn eigen helingsproces. De krassen op mijn ziel zijn niet zomaar verdwenen, maar dit helpt me te voelen dat ik ertoe doe. Ik moet daar bewust bij stil staan en ik ga de bloemen die ik gekregen heb drogen, zodat ik dat kan blijven herinneren als ik daar ooit weer aan begin te twijfelen.’

Moraya’s moeder, die door haar alcoholverslaving regelmatig negatief in de voorstelling voorkomt, zat zondag ook in de zaal. ‘Heel bijzonder', vertelt Moraya. ‘Ik hoop dat ik met deze voorstelling ook woorden aan haar worsteling heb kunnen geven. Vanochtend kreeg ik ook van haar een appje. Ze was trots op me en vond het mooi.’ Ook Moraya’s Puertoricaanse oma toont nog even haar trots via een videoboodschap. 

Dat er na de voorstelling nog iemand van de jeugdzorg het podium opkwam, die Moraya goed kent, maakte indruk bij de HvA-student. Ze maakte op het podium haar excuses namens de jeugdzorg. ‘We hebben altijd met de beste intenties gewerkt, maar het spijt ons dat we niet meer hebben gegeven en beter hebben gehandeld.’

Die excuses kwamen echt binnen, vertelt Moraya. ‘Ik wist niet dat het zo belangrijk voor mij zou zijn, maar het is een stukje erkenning dat ik elk kind in de jeugdzorg gun. De jeugdzorg zit vol met formulieren, dossiers en fasekaarten, maar het is echt niet zo moeilijk. Je zou een kind in de jeugdzorg zo veel mogelijk als je eigen kind moeten behandelen.’