Tot nooit meer SooS: voor de kroeg op de sportcampus heeft het laatste uur geslagen
Pepijn Kouwenberg | De sportcampus met het Dr. Meurerhuis
Een gebrek aan vergunningen, geen duidelijke regels over alcohol en amper beveiliging of een oogje in het zeil. Bij de SooS op de sportcampus was het dan wel reuze gezellig, het ontbrak er aan vrijwel alle basisvoorwaarden voor een veilige, verantwoorde campuskroeg.
Dat is na drie maanden onderzoek de conclusie van Pronesis, het adviesbureau dat eind september werd ingeschakeld door de Faculteit Bewegen, Sport & Voeding. Het bureau heeft slecht nieuws voor de studenten daar: in de huidige situatie kan de SooS ‘onmogelijk’ weer open.
Decaan Nynke van Dijk neemt dat besluit over en dus is het voorlopig einde verhaal voor de SooS, die afgelopen maanden al dicht was. De plek die het nog het langst volhield van alle studentenkroegen van de HvA, is niet meer.
Hoe het precies misging, weten we niet. Waarom de SooS niet meer opengaat, wel. HvanA nam het rapport van Pronesis door, sprak betrokkenen en zette in dit stuk alles voor je op een rij.
Niet(s) op orde
De faculteit heeft HvanA inzage gegeven in een rapport van 28 pagina’s, waarin de onderzoekers van Pronesis de cultuur van de SooS uiteenzetten, uitleggen hoe de kroeg voor de sluiting door studenten werd bestierd en aanstippen waar het nu qua veiligheid en regels aan schort. De lijst is lang: Pronesis komt met maar liefst zestien aanbevelingen.
‘Er ligt (sterke) drank in de lockers en studenten worden al vroeg in de middag met drank gezien’
Zo zijn er duidelijke regels nodig over wie verantwoordelijk is voor de feestende studenten, vindt Pronesis. Heldere afspraken over alcohol, hoe je daar verantwoordelijk mee omgaat en wie daar toezicht op houdt. En natuurlijk een vergunning om alcohol te schenken.
Niets van dat alles was echter goed op orde, vindt Pronesis. Het advies luidt daarom de SooS dicht te houden en werk te maken van de aanbevelingen, tenminste, áls de HvA nog heil ziet in een campuskroeg.
Het rapport
Het besluit is een hard gelag voor de studenten van Aorta, de stichting die sinds jaar en dag verantwoordelijk is geweest voor de SooS. Zij moeten het voorlopig zonder een kroeg gaan doen. Op de Instagrampagina van Aorta regent het al reacties van (oud-)studenten. Er spreekt veel onbegrip en verdriet uit die reacties.
Amper een maand oud was het studiejaar toen al meerdere incidenten hadden plaatsgevonden. Wat er is voorgevallen, houden de faculteit, Aorta en andere betrokkenen geheim. Decaan Nynke van Dijk sprak van ernstige incidenten met overmatig alcoholgebruik en ongepast gedrag. Ze besloot dat het zo niet langer kon en zette Pronesis aan het werk.
Pronesis hield zestien digitale groepsgesprekken met 22 medewerkers en 12 studenten, daarna spraken de onderzoekers nog eens individueel met 7 medewerkers en 6 studenten. Er werd met heel wat afdelingen, van management, studentzaken tot beveiligers gesproken. Ook zagen de onderzoekers documenten in.
Op basis daarvan trekt het bureau zijn conclusies. Gezien tientallen op een faculteit van meer dan 3.000 studenten hun mening gaven, is het de vraag of het onderzoek wel representatief is. Pronesis zelf meldt daar niets over. Volgens decaan Nynke van Dijk heeft iedere student kans gekregen zijn mening te geven en verhaal te doen.
‘Slechts een enkele student geeft aan dat er “soms” wel eens iets gebeurt wat niet door de beugel kan,’ zo schrijven de onderzoekers in hun rapport. Zelf hebben de ondervraagde studenten zich nooit onveilig gevoeld bij hoe de tent gerund werd, lijkt het.
Toch is het bij de SooS zo informeel geregeld, dat ‘de risico’s op persoonlijke en imagoschade te groot’ zijn, vindt Pronesis. De faculteit lijkt zich daar jarenlang veel te weinig om bekommerd te hebben en mag zich dat aanrekenen. Er is weinig tot geen begeleiding geweest voor Aorta, geen beveiligers die toezicht houden, bovendien geen cultuur waarin men elkaar aanspreekt op slecht gedrag.
Drank in de lockers
De SooS kwam informeel tot stand, in de jaren ’90. Studenten en docenten wilden gezellig samen een biertje na de les kunnen drinken. De SooS werd de huiskamer van de campus. Mensen die Pronesis voor dit onderzoek spreekt, omschrijven de plek als ‘energiek’, ‘doenerig’, maar ook wel een beetje ‘corpsachtig’.
Het probleem? Op wat er binnen de muren van de SooS gebeurt, houdt de faculteit maar weinig controle. In meerdere gesprekken komt naar voren dat er af en toe veel alcohol wordt gedronken in de SooS. Sommigen bevestigen dat er drugs worden gebruikt, anderen ontkennen dit.
‘De HvA kan het zich niet veroorloven buiten de wet te handelen – dit geeft een slecht voorbeeld’
Alcohol beïnvloedt natuurlijk de cultuur op de campus: ‘Er ligt (sterke) drank in de lockers en studenten worden al vroeg in de middag met drank in de hand gezien in de Time out,’ het sportcafé aan de overkant van de faculteit. Dat rijmt niet. De HvA heeft toch afgesproken om alcoholgebruik onder studenten juist te ontmoedigen?Dit staat in het Nationaal Preventieakkoord dat de HvA in 2019 ondertekende.
Afgesproken is bijvoorbeeld dat alleen op dinsdag en donderdag na vieren de tap in de SooS open mag. ‘Maar bij navraag lijkt de SooS vaker open dan is verteld’, zo komt Pronesis te weten. ‘Slechts een enkeling zegt bovendien te weten dat drank in de school niet mag en dat er geen drank mocht worden geschonken voor vier uur.’
Bij sommige feestjes, zeker op donderdag, komt wel honderd man op de SooS af. ‘Maar de studenten van Aorta hebben geen besef van wat er zou kunnen gebeuren in geval van misstanden en welke gevolgen dat zou kunnen hebben, mocht er bijvoorbeeld een klacht ingediend worden.’ Ook opvallend is dat niemand weet of er wel een vergunning is voor het schenken van alcohol. Staat de tap dan al sinds de jaren ’90 illegaal open?
‘Niemand - dus ook de HvA niet - kan het zich veroorloven buiten de wet te handelen. Dit geeft een slecht voorbeeld,’ concludeert Pronesis. Kun je het hele reilen en zeilen overlaten aan een groep jonge studenten? Nee. ‘Dat is niet reëel, niet eerlijk en niet vanzelfsprekend.’
De reactie van de faculteit
Decaan Nynke van Dijk steekt de hand in eigen boezem, nu het rapport bij haar op bureau ligt na te smeulen. Ze rekent het zich aan dat de faculteit niet in staat is gebleken regels met alcoholgebruik helder te communiceren of daar toezicht op te houden.
‘We hadden veel alerter moeten zijn op wat zich binnen de SooS afspeelde’
‘Dat alcohol een belangrijke rol speelde in de SooS wisten we natuurlijk wel,’ legt ze uit in een Teams-interview. ‘Daar waren we anderhalf jaar geleden al in gesprek over gegaan met Aorta. Maar dat het zo slecht op orde was met de vergunningen, was ons niet bekend. Ook had ik de indruk dat de beveiliging beter zicht had op wat zich binnen de SooS afspeelde. Dat is niet het geval en daar hadden we veel alerter op moeten zijn.’
Overigens houden de onderzoekers van Pronesis een kroeg op de sportcampus, waar alcohol geschonken wordt, nog wel voor mogelijk – mits aan de nieuwe voorwaarden wordt voldaan. Maar hoe graag de studenten het ook willen, Van Dijk ziet dat niet zitten.
‘Een door HvA-studenten uitgebate plek gaat er niet meer komen. Daar zie ik geen heil in en het College van Bestuur ook niet. Niet zolang er alcohol wordt geschonken, in ieder geval. Wel gaan we serieus werk maken van een aangepaste SooS. Want dat die een belangrijke functie heeft op onze campus, onderschrijven we allemaal.’
De toekomst voor Aorta
Voor de HvA-studenten van Aorta is dat een bittere pil, zo laten ze in gesprek met HvanA weten. Bestuursleden Bryan Stoetzer, Anouk Schot en Tijmen Eggels hielden juist hoop dat de SooS open kon blijven.
‘Het gaat de HvA er niet om dat we minder alcohol drinken; meer dat ze daar niet meer aansprakelijk voor is’
‘Dan voelt het toch gek dat je na drie maanden te horen krijgt dat er geen plek meer is voor de SooS,’ vindt Bryan. Zo achteraf vindt hij dat er niet goed met Aorta is gecommuniceerd over wat ze konden verwachten.
‘Het voelt nu alsof we afgerekend worden op regels die nooit helder aan ons zijn gemaakt’, stelt Anouk, die vorig jaar al voorzitter van Aorta was. ‘Bovendien lijkt het uit het rapport nu net alsof we er alleen voor feesten en partijen waren. De SooS was veel meer dan dat. Dat weten de mensen die er dagelijks kwamen.’
Dat het mis is gegaan aan het begin van het studiejaar noemt Tijmen ‘ontzettend stom.’ Toch vindt hij het besluit van de HvA om de tent te sluiten buiten proportie. ‘Na corona merkten we wel dat studenten minder goed wisten om te gaan met elkaars grenzen. Maar dat ging al beter en daar speelden we ook telkens goed op in.’
Hij twijfelt aan de motieven van de faculteit. ‘Eerlijk gezegd denk ik niet dat het de HvA erom gaat dat we minder alcohol drinken; meer dat de hogeschool daar voortaan niet meer aansprakelijk voor is.’
Hoe nu verder
Aorta en de faculteit zullen er samen weer uit moeten komen. Voor nu is The Huddle, een soort kleurrijke overlegruimte op de begane grond, aangewezen als alternatieve ontmoetingsplek. Echt gezellig ziet het er niet uit. Aorta hoopt op een nieuwe plek ergens buiten de campus, waar je óók nog steeds met elkaar kunt proosten.
Wie mee wil denken over de toekomst van de SooS, nodigen ze van harte uit. Daar kunnen ze alle hulp bij gebruiken, vertelt Tijmen. ‘Een plek zoals de SooS is hard nodig. Juist nu het veel gaat over het magere welzijn van studenten, knip je onze ontmoetingsplek weg uit de sportcampus. Mij lijkt het niet het juiste besluit.’
Het volledige rapport van Pronesis is hier te lezen (HvA-account nodig). De komende tijd overleggen Aorta, de faculteit en andere betrokkenen verder over de vervolgstappen in een werkgroep.
Hieronder lees je een reportage van HvanA uit 2018, toen we langsgingen bij de SooS en het gebruik van alcohol op de sportcampus ook al gevoelig lag.
