Eerste hulp bij... een conflict met je collega: hoe voorkom je ruzie op de werkvloer?
Antoni Shkraba/Pexels
Sommige dingen leer je niet op de hogeschool, maar moet je straks wel weten als achttienplusser. In Eerste hulp bij… verzamelen we tips die jou kunnen helpen wanneer de studieboeken je in de steek laten. Deze keer: conflicten op de werkvloer. Hoe behoud je de goede sfeer op je werk?
Je vindt je nieuwe baan geweldig, maar ergert je te pletter aan die ene collega. Jullie afdeling behaalt goede prestaties, maar bij het koffiezetapparaat heerst een grafstemming. Wie al werkt, weet ervan: een conflict op de werkvloer kan zomaar ontstaan. En dat kan je hele werkweek negatief beïnvloeden.
Hoe voorkom je dus dat je in zo’n situatie belandt? En hoe handel je als je in de clinch ligt met een collega? De tips komen deze keer van docent-onderzoeker Jacqy van Thuijl, die al vijftien jaar lesgeeft bij de opleiding Human Resource Management. Van conflict vermijden tot reflecteren op jezelf, Van Thuijl zet de belangrijkste punten voor je op een rij.
Wees expliciet over hoe je graag werkt en vertel wat je nodig hebt
1. Begrijp de belangen
Ten eerste: waarom ontstaat een conflict eigenlijk? Irritatie kan al ontstaan bij iets onbenulligs. De een wast nooit zijn koffiekopje af, een ander vertelt telkens nét wat te pompeus over haar geweldige prestatie van afgelopen week.
Meestal ontstaan die emoties omdat iemands individuele belangen botsen met die van de organisatie als geheel, volgens Van Thuijl. ‘Probeer je daar bewust van te zijn, ook bij jezelf. Helpt wat ik doe het team vooruit? In een organisatie als Deloitte heerst bijvoorbeeld een heel competitieve sfeer. Als je dat inziet, begrijp je ook beter waarom collega’s zich op een bepaalde manier gedragen. Dat helpt jou op je beurt om beter met je collega’s om te gaan.’
2. Wees open en duidelijk
Kun je er dan ook voor zorgen dat conflicten minder snel ontstaan? ‘Ja, ik denk van wel. Belangrijk is dat je als werknemer expliciet bent over hoe je graag werkt, vertelt wat je nodig hebt en open bent over wat je bereid bent te doen. Zo kweek je vertrouwen en schep je duidelijkheid bij je collega’s, belangrijke ingrediënten om goed samen te werken.’
‘Geef het bijvoorbeeld aan als je bereid bent extra taken op te pakken. Of vertel wat jij fijn werken vindt. Dat zorgt voor vertrouwen en dan kun je elkaar ook makkelijker aanspreken als je iets dwars zit. Dat moet ook, want als medewerker draag je een verantwoordelijkheid naar elkaar. Daar hoort ook bij dat je elkaar aansprakelijk stelt als dingen niet lopen zoals je wilt.’
Wacht niet te lang tot je iets met je irritatie doet en probeer de ander te begrijpen
3. Krop irritatie niet op
Zit je ergens mee? Wees dan direct: wacht niet te lang voordat je iets met je irritatie doet, pleit Van Thuijl. ‘Niet dat je meteen hoeft te vertellen hoe het in de organisatie of bij een collega anders moet, maar je moet wel durven direct het gesprek aan te gaan over dat wat niet lekker loopt.’
Doe je dat niet? Dan loop je het risico dat het uitgroeit tot een conflict. Dan gaat die irritatie jou en de ander te veel in de weg zitten. ‘Probeer het op tijd aan te geven en de ander gelijkwaardig aan te spreken. Probeer dus ook te begrijpen of die ander ergens mee zit of worstelt.’
4. Vind raakvlakken met je collega
Soms loopt er iemand rond op je werkvloer waar je niets, maar dan ook helemaal niets mee denkt te hebben. Met diegene zal het wel nooit boteren, denk je dan, maar dat hoeft niet per se het geval te zijn, stelt Van Thuijl.
‘Ik denk dan aan wat Carol Dweck de “growth mindset” noemt. Iemand met zo'n mindset gaat er vanuit dat je persoonlijkheid niet een natuurlijk gegeven is, maar te ontwikkelen. Ga er dus vanuit dat je alsnog kunt klikken met iemand. Zoek naar een raakvlak met de ander, een gemeenschappelijke factor. Waarin zijn jullie het wél met elkaar eens? Met de juiste inspanning kun je heus een band opbouwen met elkaar.’
Probeer niet in te gaan op de inhoud, maar op de manier van communiceren die nodig is
5. Het is niet altijd te vermijden
Hoe aardig of bewust je je ook toont, soms komt het toch van een conflict met een collega. ‘Realiseer je dat dit niet altijd te vermijden is. De meeste mensen zijn nu eenmaal emotionele wezens. Het kan altijd gebeuren dat iemand iets zegt of doet wat jou persoonlijk raakt, boos maakt of verdrietig.’
Goed om je te realiseren: vaak zit dat wat jou raakt hem helemaal niet per se in de inhoud van wat iemand zegt, maar in de manier waarop het gebracht wordt. ‘Probeer dáár dan ook het gesprek met die ander over aan te gaan. Bespreek het proces en de manier van communiceren met elkaar, dat zorgt ervoor dat je beter met elkaar gaat samenwerken.’
6. Een teamanalyse kan helpen
Goed, soms is de sfeer in een team al zo lang niet goed, dat er echt een andere oplossing nodig is. Als je ziet dat er veel irritatie is en die problemen lossen zich niet meteen op, kun je ook eens voorstellen bij je leidinggevende om een externe partij een analyse te laten doen: waar hebben mensen last van en hoe zorgen we dat daar verbetering in komt?
‘Ik heb dat zelf weleens gedaan voor een team in een zorginstelling. In dat team heersten veel aannames en vooroordelen naar elkaar. Toen hebben we een mooi dagprogramma voor ze opgesteld, waarna opeens heel veel openheid en verbondenheid ontstond. Simpelweg door het gesprek aan te gaan, begreep iedereen veel beter elkaars persoonlijke situatie. Dat is uiteindelijk wel wat je wilt: dat er begrip tussen jou en je collega’s ontstaat.’
