Meer of minder internationals? HvA en UvA zitten niet op een lijn
Daniël Rommens
Moet Nederland de komst van buitenlandse studenten tegengaan? De uitpuilende UvA dringt daar al jaren op aan en de Tweede Kamer lijkt er nu ook aan te willen. Maar de HvA staat er anders in en hoopt internationale studenten juist te blijven trekken. ‘Wij zijn niet gegroeid.’
Nederlandse universiteiten lijken het slachtoffer te zijn van hun eigen populariteit. Er komen zo veel internationals in Nederland studeren dat veel collegebanken en studentenhuizen geen plek meer hebben. Problematisch, stelt de Tweede Kamer: het zorgt voor hoge werkdruk onder docenten en zet de onderwijskwaliteit onder druk. Oplossingen gevraagd, kortom.
Ze horen hier
Maar welke? Moet er een max komen op het aantal studenten uit niet-Europese landen, of misschien een quotum voor sommige opleidingen?
Dinsdag debatteerde de Tweede Kamer urenlang over de kwestie. Het is vooral de vraag hoe minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap iedereen tevreden houdt. Want als hij met strenge quota gaat werken, komt hij de UvA tegemoet, maar de HvA niet per se.
‘Internationale studenten horen bij de HvA’, zo luidt de kop boven een bericht dat de hogeschool diezelfde dinsdag plaatst. Vergeet niet hoe belangrijk al die buitenlandse studenten zijn ‘bij het oplossen van de krapte op de arbeidsmarkt’ en voor internationale samenwerking, herinnert de HvA de lezer. Daar moet geen stop op, nee, ‘dat houden we liever zo’.
In 2006 stonden er nog ‘maar’ 33.000 internationale studenten in Nederland ingeschreven. Vorig studiejaar waren dat er drieënhalf keer zo veel, namelijk 115.000. Vooral in de Randstad loopt het over van de internationals. Afgelopen zomer riep onder meer de HvA buitenlandse studenten op: als je nog geen woonruimte hebt gevonden, kom dan niet.
Vaakst genoemd in deze ontwikkeling is de UvA, waar inmiddels een op de drie studenten uit het buitenland komt. Binnen Europa is er vrij verkeer van mensen (en studenten), dus mag de universiteit zelf niets tegen hun komst doen. De UvA loopt daardoor tegen de grenzen aan, al is ze daar ook mede voor verantwoordelijk: internationals werden jarenlang naar de universiteit geholpen.
Niet vergelijkbaar
Binnen Amsterdam zit het hoger onderwijs dus niet op een lijn. De UvA roept immers al jaren op tot strengere regels. Op die universiteit is het aantal internationals gigantisch gegroeid, met ‘onacceptabele werkdruk’ tot gevolg, zo liet collegevoorzitter Geert ten Dam anderhalf jaar geleden al weten.
Bijkomend probleem is dat er in Amsterdam te weinig woonruimte is voor al die instromende studenten. Toch blijft dat vooral een probleem van de universiteit, zoals de HvA het ziet. ‘Wij zijn niet gegroeid in het aantal studenten’, laat een woordvoerder van de HvA desgevraagd weten.
‘Onze situaties zijn dus niet vergelijkbaar: het aantal internationale studenten is beheersbaar voor de HvA’
Het percentage internationals dat aan de HvA studeert blijft inderdaad relatief klein. In 2021 ging het om 3,8% van het totaal aantal studenten. ‘Onze situaties zijn dus niet vergelijkbaar: het aantal internationale studenten is beheersbaar voor ons, dat is niet zo op de UvA.’ Ook tussen hogescholen verschilt de situatie: neem de Amsterdamse Gerrit Rietveld Academie, die is juist bijzonder internationaal.
Wat betreft de HvA blijven de internationale studenten gewoon komen. Niet onbelangrijk daarbij is dat hogescholen de komende jaren steeds minder studenten aantrekken, zo is de verwachting. De HvA kan elke student, ook van buiten de grens, dus goed gebruiken. Hoe minder Europese studenten hier afstuderen, hoe minder geld de HvA van het Rijk ontvangt.Rectificatie 8 februari,10:15: Dit geldt voor studenten uit de EER, Zwitserland en Suriname. Voor niet-Europese studenten ontvangt de HvA geen rijksbijdrage.
