Hoe het inflatiemonster het studentenleven op alle fronten duurder maakt
Pexels
Inflatie is een veelkoppig monster. Zonder ingrijpen van het kabinet wordt namelijk niet alleen je pindakaas duurder, maar zorgt inflatie ook voor een flinke verhoging van het collegegeld en je huur. Wat je financieel te wachten staat? Vier inflatie-effecten op een rij en hoe het kabinet jou steun zou kunnen bieden.
Ten eerste: inflatie maakt alles duurder (en jou armer)
Zo, financieel zijn het bepaald geen rooskleurige tijden. Als een niet te remmen trein raast de inflatie door ons land, en voorlopig komt daar geen verandering in.
Zolang de prijs van gas blijft stijgen tot horrorhoogtes, gaat namelijk niet alleen je energierekening omhoog. Ook de meeste andere producten worden alleen maar duurder om te maken en vervoeren, en dat merk je in je portemonnee. De inflatie blijft de rest van dit jaar daarom ongekend hoog, zo voorspelt het Centraal Planbureau (CPB); namelijk zo rond de tien procent.
Volgens het CPB holt onze koopkracht dit jaar gigantisch achteruit door de inflatie, om in 2023 slechts een klein beetje bij te trekken. Grof gezegd betekent dit dat je minder voor je euro kunt kopen en we allemaal dus een stuk armer worden, ook studenten. In 2023 stijgen de prijzen iets minder hard: de inflatie zal op ongeveer 4,3 procent uitkomen, is de verwachting van het CPB. Maar: sla die pasta met rode saus maar wat vaker in huis.
Wat is het vooruitzicht? Om vooral de armste mensen het hoofd boven water te houden, bereidt het kabinet momenteel een miljardenpakket voor, schrijft Het Parool op basis van Haagse bronnen. Je moet dan denken aan verlaging van belasting of verhoging van het minimumloon, bijvoorbeeld. Maar of studenten met die miljarden geholpen worden? Dat is de vraag. Uitwonende studenten zullen momenteel vooral moeten hopen op de eenmalige energietoeslag van 1300 euro. De kans dat ze die alsnog krijgen, is aanwezig, gezien een Nijmeegse student onlangs voor het eerst via de rechter zijn recht op toeslag binnensleepte.
(Tekst loopt verder onder video).
Inflatie-effect nummer twee: studeren zelf wordt duurder
Ja, ook het volgen van een studie wordt duurder door de inflatie. En niet zo’n beetje ook, als de huidige regels zo blijven.
In Nederland is het nu zo geregeld: de hoogte van de inflatie in april van dit jaar, laten we bepalen hoe hoog het collegegeld vanaf september volgend jaar wordt. Gezien de inflatie in april hoog lag (namelijk op 9,6 procent), ziet de prognose voor studiejaar 2023-24 er niet mals uit.
Houd je hart maar vast: grijpt het kabinet niet in, dan gaat het collegegeld vanaf 2023-24 dus met 212 euro omhoog. Het kost dan niet 2.209 maar 2.421 euro om een jaar te studeren. Ter vergelijking: voor het huidige studiejaar betaal je maar 60 euro meer dan in studiejaar 2021-22.
Maar er gloort hoop aan de politieke horizon. Er is namelijk kans dat het kabinet de inflatie hier geen vrij spel gaat geven. Eind juni liet minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap weten dat ook hij een stijging van meer dan 200 euro wel buitensporig hoog vindt. Hij zei destijds dat hij de verhoging van het collegegeld eventueel terug wil brengen naar zo’n 50 tot 60 euro. Of dat echt gaat gebeuren, maakt het kabinet pas duidelijk in het najaar.
Inflatietentakel nummer drie: de huurprijs zou flink omhoog kunnen gaan
Zoals het nu is geregeld, zou inflatie een dramatische huurverhoging kunnen opleveren. Ieder jaar mogen huisbazen de huurprijs van hun woning namelijk verhogen volgens de som ‘maximaal 1 procent plus de inflatie’. Dat zou met de huidige inflatie (rond de tien procent) echter betekenen dat je maandelijkse huur per 2023 misschien wel elf procent duurder wordt.
Maarten Wiedemeijer van de Woonbond, een organisatie die opkomt voor de belangen van huurders, kan huurders echter geruststellen. Hij verwacht namelijk dat de 'inflatie plus 1 procent’-regel per 1 januari gaat veranderen. ‘Het kabinet is van plan om de maximale huurverhoging in de vrije sector vanaf 2023 aan banden te leggen. Daar ligt nu al een wetsvoorstel voor klaar.’ Goed nieuws voor jou, minder tof voor je huisbaas.
Met hoeveel procent je huur dan wel omhooggaat? ‘Wij vermoeden dat de overheid de maximale huurverhoging per 2023 op ongeveer drie procent gaat vastzetten.’ Zo gerekend zou je met een huidige huur van 500 euro per maand komend jaar dus maximaal ongeveer 515 euro gaan betalen. Woon je in een sociale huurwoning? Dan wordt de huurstijging vanaf 2023 een 0,5 procent lager dan je loonontwikkeling, volgens de Woonbond.
Je moet er nog even een studiejaar op wachten, maar vanaf 2023-24 heb je als student weer recht op maandelijkse studiefinanciering. Dat maakt het een stukje makkelijker om rond te komen aan het eind van de maand.
Met de beurs krijg je 274 euro per maand als je op kamers woont. Leef je nog bij je ouders, dan ontvang je iedere maand 110 euro. Verdienen je ouders relatief weinig, namelijk minder dan 70.000 euro per jaar, dan heb je bovendien recht op meer geld. Volgens de huidige plannen krijg je dan maximaal 419 euro per maand.
Tot slot: inflatie heeft ook wat te maken met je studieschuld
En dat werkt beide kanten op. Enerzijds zorgt inflatie ervoor dat je geld minder waard wordt. In die zin wordt dus ook je schuld minder waard. Aan de andere kant drijft inflatie vaak de rentes op, zoals het Financieel Dagblad beschrijft. Zo ook de rente die je moet betalen over je studieschuld, want die staat namelijk gelijk aan de (stijgende) rente van de staatsleningen die Nederland voor vijf jaar afsluit.
Slecht nieuws voor studenten: zij moeten daardoor straks weer rente gaan betalen over wat ze geleend hebben. Dit in tegenstelling tot afgelopen jaren, toen het bedrag dat je leende, het bedrag was dat je terug moest betalen. Wat de rente precies wordt, zal eind dit jaar worden vastgesteld. En welke rente jij straks precies moet betalen, is maar net afhankelijk van het moment dat je bent afgestudeerd. Lang verhaal kort: op verlichting van het kabinet hoef je hier helaas niet te rekenen. Minister Dijkgraaf heeft al laten weten dat hij studenten niet tegemoet gaat komen met een nulrente.
