‘Amjad? Ik zeg Jan’: stagediscriminatie blijft een probleem
Irene Schoenmacker
Stagediscriminatie is nog steeds een groot probleem en dus tekent de HvA samen met andere hogescholen en universiteiten een manifest. Een goed initiatief, vindt HvA-student Amjad Almatni, die afgelopen jaar zelf te maken had met discriminatie tijdens zijn stage.
Er was een mevrouw die de naam Amjad niet kon uitspreken. En dus noemde ze hem maar Jan. Amjad Almatni (21) kan daar nog wel om lachen: tijdens zijn stage in de wijkverpleging voor de opleiding Verpleegkunde maakte hij wel vervelendere dingen mee.
Bijvoorbeeld toen hij een cliënt een goedemorgen wenste en zich voorstelde als Amjad en de meneer antwoordde: ‘Wat een rare naam zeg.’ Of een vrouwelijke client die zijn accent vervelend vond en suggereerde dat hij beter terug naar zijn eigen land kon gaan als hij niet goed Nederlands kon spreken. ‘Ik bleef over de opmerkingen nadenken’, zegt Amjad. ‘Moet ik meer werken aan mijn accent? Moet ik misschien mijn naam veranderen? Het voelde heel naar.’
Het is een van de voorbeelden van stagediscriminatie waar sommige studenten mee te maken krijgen. Racisme en discriminatie blijft een ‘hardnekkig’ probleem bij het vinden van een stage, zei Rabin Baldewsingh, Nationaal Coordinator tegen Discriminatie en Racisme, in april nog tegen NU.nl.
Manifest
Het is daarom dat de HvA, samen met de andere hogescholen en universiteiten, vandaag een manifest ondertekent om stagediscriminatie aan te pakken. Minister Robbert Dijkgraaf zette dinsdag zijn eigen handtekening onder het manifest namens het ministerie van Onderwijs. Andere ondertekenaars zijn werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland en de studentenorganisaties ISO en LSVb. De bedoeling is dat stagediscriminatie beter wordt herkend en bespreekbaar wordt gemaakt.
Het gaat om alle vormen van discriminatie: zowel tijdens het solliciteren en bij de uitvoering van de stages zelf. Het kan zijn dat je gediscrimineerd wordt vanwege je (culturele) achtergrond, je geaardheid, je gender of omdat je bijvoorbeeld een functiebeperking hebt. Een van de eerder geopperde ideeën, die de opleiding Verpleegkunde aan de HvA inderdaad hanteert, is dat de opleidingen ervoor zorgen dat de stagiaires worden geplaatst.
‘Ik schrok, dat dit gebeurde in Nederland, een land waarvan ik dacht dat het zo open en divers was’
Nederland open en divers?
Dat werkte bij Amjad goed: de discriminatie begon pas eigenlijk toen hij met zijn stage startte en bij verschillende oude mensen thuiskwam in Amsterdam-Noord. Hij vond het spannend, zijn allereerste stage. ‘Ik vroeg me af of mensen me wel goed zouden kunnen verstaan. En wat als ik het niet goed begrijp en de situatie is ernstig?’ Over discriminatie had hij niet nagedacht. ‘Ik had me er helemaal niet goed op voorbereid. Ik schrok vooral, dat dit gebeurde in Nederland, een land waarvan ik dacht dat het zo open en divers was.’
Drie jaar geleden vluchtte Amjad uit Syrië. Hij wilde altijd Geneeskunde studeren, maar zijn Syrische vooropleiding was niet voldoende. Via een schakeltraject kwam hij bij de opleiding Verpleegkunde terecht, een schot in de roos. Nu wil hij niet eens meer switchen naar Geneeskunde.
Geschokt
Amjad was de enige niet die te maken kreeg met discriminatie, begreep hij uit de app-groep waar allerlei studenten van de faculteit Gezondheid inzaten, ook vluchtelingstudenten. ‘Die maakten hetzelfde mee. De Nederlandse studenten waren nogal geschokt toen ze van de vervelende opmerkingen hoorden.’
In eerste instantie zei Amjad niks. ‘Ik wist niet zo goed waar mijn eigen grenzen lagen, en die van Nederland. Mocht dit zomaar gezegd worden? Ik wist het niet. Daarna heb ik het tegen mijn werkbegeleider gezegd, die zei dat het helaas vaker gebeurde met medewerkers met een andere achtergrond.’
Zet het in de regels
Het manifest ziet hij als een goede eerste stap. Al vraagt hij zich ook af of het ondertekenen van zo’n manifest zoveel gaat veranderen. ‘Het is mooi dat ze het in elk geval proberen en erkennen dat het een probleem is. Ik voelde me wel gesteund hierdoor.’
De oplossing volgens hemzelf? ‘Dat er in de regels van een bedrijf of organisatie duidelijk wordt vastgelegd dat racisme of discriminatie niet mag’, aldus Amjad. ‘In de wijkverpleging heerst toch nog een beetje het idee, je bent bij de mensen thuis, dus mogen ze zeggen wat ze willen. Als iedere client het op dezelfde manier krijgt uitgelegd, of aan de familie, is het duidelijk wat er wel en niet mag.’
En niet alles is discriminatie, zei hij. ‘Soms willen vrouwen bijvoorbeeld niet door een man gewassen of geholpen worden, of mannen niet door een man. Dat is oké. Niet oké is wanneer een cliënt zegt, ik wil niet door dié man gewassen worden.’ Af en toe is de grens tussen grappig en verdrietig dun, zegt Amjad. ‘Zoals de keer dat een man tegen mij losging over de hoeveelheid vluchtelingen die wel niet naar Nederland komen. Tot hij naar mij keek en het kwartje viel.’
