Studeren en een familielid verzorgen: ‘Ik voelde de touwtjes aan alle kanten trekken’
Mantelzorger zijn tijdens je studie kan fysiek en psychisch uitputtend zijn. Student Demi weet dat uit ervaring en hoopt daarom op meer steun vanuit de HvA voor jongeren zoals zij. ‘Het zou zo fijn zijn om op de hogeschool eens met iemand te sparren.’
Twee jaar geleden begint het aftakelen van haar oma. Demi Lindeboom (26), deeltijdstudent Ervaringskundige Zorg en Welzijn aan de HvA, neemt vanaf dat moment haar oma maandenlang onder haar hoede, samen met haar moeder. Ze kookt, verschoont het bed, maakt steeds weer praatjes en neemt haar voor wandelingen mee naar buiten, waar ze bij het bos samen naar de hertjes kijken. De thuiszorg doet de rest: de medicijnen, want ook die vergeet haar oma steeds vaker.
‘Ik vond dat ik mijn oma moest helpen,’ vertelt Demi. ‘Omdat mijn moeder het anders helemaal alleen moest doen. En ik wilde er voor mijn opa en oma zijn, zoals zij er voor mij waren geweest.’ Toch loopt Demi na een tijd emotioneel over. Haar oma holt hard achteruit. ‘Ze raakte verward en agressief, haalde dag en nacht door elkaar. Ze deed Dreft door de koekenpan en at vaatwastabletten, denkend dat het koekjes waren. Het was erg zwaar, ook omdat ik er nog een baan en studie naast had.’ Uiteindelijk belandt haar oma in een verzorgingstehuis, waar Demi nu nog wekelijks langskomt.
Week van de jonge mantelzorger
Het verhaal van Demi staat als ervaring niet op zichzelf: zo’n zeven procent van de studenten in Nederland zorgt als ‘mantelzorger’ voor een naaste die chronisch ziek of beperkt is. Op deze studenten komt veel af: ze kampen vaker met psychologische problemen, zijn eerder eenzaam en voelen zichzelf over het algemeen minder gelukkig. Jaarlijks in deze eerste week van juni is er daarom de Week van de Jonge Mantelzorger, een initiatief waarmee het platform ‘Vanzelfsprekend?!’ hoopt meer aandacht te krijgen voor deze groep.
‘Het is onduidelijk wat mijn rechten en mogelijkheden zijn als student met zorgtaken’
‘Zelf wilde ik de zorg voor mijn oma niet loslaten, maar ook mijn studie niet verwaarlozen’, vertelt Demi. ‘Je moet je opdrachten gewoon blijven halen, terwijl het emotioneel heel zwaar kan zijn. De druk als jou op student wordt daardoor heel hoog. Ik voelde zelf de touwtjes van alle kanten aan me trekken.’ Vakken in haar eerste blok weet Demi door dat alles niet te halen.
Begrip en duidelijkheid
Hoe kun je studenten zoals Demi optimaal ondersteunen, en wat moet de rol van een onderwijsinstelling daarin zijn? Zelf vindt Demi het nu te veel ontbreken aan duidelijkheid, begrip en steun. ‘Het was mij onduidelijk wat mijn rechten en mogelijkheden waren als student met zorgtaken. Ik ervaarde überhaupt niet de tijd en ruimte om te bedenken: waar heb ik als studerende mantelzorger eigenlijk recht op?’
Dat overzicht zou je studerende mantelzorgers wel moeten bieden, vindt Demi. ‘Als je mantelzorger bent, kan er zoveel op je afkomen, juist ook emotioneel, dat je duidelijkheid nodig hebt. Als je bijvoorbeeld om uitstel van opdrachten of toetsen wilt vragen, gaat dat voor mijn gevoel nu heel omslachtig. En er is niet een platform op de HvA voor studerende mantelzorgers waar je terechtkunt.’
Onderling sparren
Demi zou het juist mooi vinden als dat er wel was, en dat HvA’ers met zorgtaken elkaar daar zouden kunnen ontmoeten. ‘Een community waar je elkaar steunt, terechtkunt met vragen of je verhaal kwijt kan, bijvoorbeeld. Als mantelzorger voel je je namelijk al gauw eenzaam: zelf had ik geen leeftijdsgenoten in mijn directe kring die in dezelfde situatie zaten. Terwijl ik het heel fijn zou hebben gevonden om eens te sparren met iemand. Om eens te vragen: ‘hey, hoe houd jij tijd voor jezelf?’
Demi’s opa is afgelopen december overleden, haar oma leeft door in het verzorgingstehuis. Daar probeert ze nog tenminste een keer in de week langs te komen. Met haar verhaal hoopt Demi de aandacht voor studerende mantelzorgers een zetje te geven. ‘Het voelt fijn om mijn ervaring te kunnen delen. Ik hoop dat het een inspirerend zaadje kan zijn.’
