Anne, Ko of Sylvana, welke naam wordt het? Dit zijn jullie suggesties

22 april 2021
Beeld:

Het Klikt Fotografie

Geplaatst door
Daniël Rommens
Op
22 april 2021

Welke vrouw wordt de naamgever van het gebouw dat nu nog bekendstaat als het Conradhuis? Jullie deden tientallen suggesties. Om het HvA-bestuur een beetje te helpen, hebben wij van de vaakst genoemde kandidaten alvast wat voor- en nadelen op een rijtje gezet.

Suggestie 1: Anne Frank

Zeker een vrouw met historische betekenis voor Amsterdam, iets minder relevant voor de faculteit Techniek. Een eerder door anderen – en ietwat gruwelijke – gelegde associatie met de jodenvervolging en de deportaties vanuit Amsterdam naar Westerbork gaat niet op. De meeste deportaties vonden plaats op station Muiderpoort. Het Weesperpoortstation was vlak voor de Tweede Wereldoorlog gesloopt.

Waar gaat dit over?

Vorige week besloot het HvA-bestuur dat het Conradhuis een andere naam krijgt, van een vrouw. Aanvankelijk vond de HvA dat Willem Frederik Conrad een goede naamgever was, omdat hij als spoorwegpionier mooi verwijst naar de bouwlocatie, het voormalige treinstation Weesperpoort. Dat lag op de plek van het huidige Rhijnspoorplein. Maar medewerkers startten een actie, ondersteund door de faculteitsbesturen en het College van Bestuur ging om.

 

Maar welke vrouw komt er dan in aanmerking? De spelregels zijn als volgt: de naamgever van het nieuwe HvA-pand op de Amstelcampus moet iemand zijn met historische betekenis voor Amsterdam en het liefst ook voor de faculteit die in 2022 het gebouw gaat bewonen: de Faculteit Techniek.

Toch heeft Frank een connectie met de plek waar nu gebouwd wordt: ze stond namelijk levensgroot afgebeeld op het betonnen gebouwtje dat plaats moest maken voor het nieuwe onderwijspand. Straatkunstenaars schilderden haar afbeelding enkele maanden voor de sloop van het ‘bunkertje’, wat leidde tot kritiek. Toen het gebouwtje gesloopt werd, hoopten mensen juist dat er iets van haar schildering bewaard zou blijven. Een verwijzing hiernaar zou misschien niet misstaan.

 

Maar nog even praktisch dan: het Anne Frankhuis bestaat al. We kunnen het de toeristen niet aandoen dat ze urenlang vanaf het metrostation in de rij staan voor het verkeerde Anne Frankhuis.

Beeld: Daniël Rommens

2: Sylvana Simons

Als je denkt aan ‘historische betekenis’ dan zie je al snel oude foto’s van mensen uit begin vorige eeuw voor je. Maar deze Amsterdamse politicus heeft nog dit jaar geschiedenis geschreven als eerste zwarte fractievoorzitter in de Tweede Kamer. Met haar politieke partij BIJ1 werd Simons in 2018 verkozen tot gemeenteraadslid en in 2021 behaalde ze een zetel bij de Tweedekamerverkiezingen. De partij staat voor ‘een Nederlandse samenleving met gelijke rechten en gelijke kansen voor iedereen’. Simons spreekt zich in haar politieke werk nadrukkelijk uit over racisme en discriminatie.

 

Maar is het niet te vroeg om de naam van een zittend politicus op een pand te plakken? Stel je voor dat de HvA in het prachtige atrium van het Simonshuis een verkiezingsdebat organiseert en haar zelf ook uitnodigt. Hebben de andere politici dan wel gelijke kansen, met zo’n enorm thuisvoordeel? En in Amsterdam krijg je vaak pas een straat naar je vernoemd als je overleden bent en Simons is nog springlevend.

Beeld: Daniël Rommens | Sylvana Simons tijdens een interview in Crea

3. Aletta Jacobs

Meer dan de helft van de studenten op de HvA is vrouw en dat is mede dankzij Aletta Jacobs. Ze werd in 1870 als eerste Nederlandse vrouw officieel toegelaten tot een hogereburgerschool en werd in 1871 toegelaten als student medicijnen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Gedurende haar leven zette ze zich in voor het recht op hoger onderwijs voor vrouwen. Ze was bovendien voorzitter van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht en was als huisarts haar tijd ver vooruit met een progressieve mening over geboortebeperking.

 

Hoewel haar vakgebied geen link heeft met de Faculteit Techniek, kun je beredeneren dat voor minimaal de helft van de studenten een heel duidelijke reden aan te wijzen is waarom het gebouw haar naam moet dragen. Misschien wel als extra motivatie voor vrouwelijke techniekstudenten, want dat is maar een kwart van de faculteit. Nog een klein minpuntje: Jacobs had niets met Amsterdam. Maar ja, heel veel HvA-studenten komen ook van buiten de ring.

Beeld: Ron Kroon / Anefo - Nationaal Archief, CC Wikemedia Commons | Jakoba (Ko) Mulder in 1968

4. Jakoba Mulder

De suggestie van het Platform Inclusie, dat deze hele zoektocht in gang zette met een opiniestuk op HvanA: ‘Wat te denken van Ko Mulder. Als stedenbouwkundige en als directrice van Dienst Publieke Werken was zij verantwoordelijk voor onder meer de stadsuitbreiding vanaf de jaren ‘30 in Amsterdam-West en Amsterdam-Oost, de aanleg van het Amsterdamse Bos en diverse andere groenvoorzieningen in de stad. Ze had oog voor een leefbare stad voor iedereen. Wat dat betreft sluit ze naadloos aan bij de visie en missie van de HvA’, schreef voorzitter Jacob Eikelboom.

 

Mulder studeerde in 1926 af als bouwkundig ingenieur en drukte van 1930 tot 1972 in verschillende functies haar stempel op de stad Amsterdam. Een beter voorbeeld voor de techniekstudenten is nauwelijks voor te stellen. Zijn er eigenlijk redenen om haar niet te kiezen? Nou ja, ze hield niet van hoogbouw, dus misschien draait ze zich wel om in haar graf als haar naam op een pand van veertien verdiepingen komt te staan.

 

Wie maken er nog meer kans?

  • Corry Tendeloo (zette zich in de politiek in voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen)
  • Annie M.G. Schmidt (bekend schrijver van onder andere kinderboeken en musicals)
  • Femke Halsema (eerste vrouwelijke burgemeester van Amsterdam)
  • Sonja Barend (oud-televisiepresentator, bekend als de ‘koningin van de talkshow’)
  • Johanna Westerdijk (de eerste Nederlandse vrouwelijke hoogleraar)
  • Willeke Alberti (artiest)
  • Wilhelmina Drucker (schrijver en een van de eerste Nederlandse feministen)
  • Aïda Beatrijs Paalman-de Miranda (eerste vrouwelijke hoogleraar wiskunde aan de Universiteit van Amsterdam)