Passie: Renuka gooit al haar levenslust in Bollywooddans
Esra Can
Waarvoor gaan HvA’ers écht door het vuur? Wat hebben ze over voor hun passie en wat moeten ze ervoor laten? Vandaag Renuka Rajaram, student, stagiair én Bollywooddanseres.
Stralend komt ze binnen. Het haar in model, de nagels gelakt. Een zilverkleurige rolkoffer losjes in de hand, met daarin een indrukwekkend aantal jurken en sieraden. Combinaties van fuschia en goud tot geel en oranje drapeert ze op tafel. Overal wel ergens glitter, glans of subtiele belletjes. Een soort draagbare inloopkast. Dit is Bollywoodhemel.
De naam Bollywood is een samentrekking van de woorden Hollywood en de Indiase stad Bombay (inmiddels Mumbai). De Indiase filmindustrie is de grootste ter wereld. Hoewel er verschillende genres zijn, komt een aantal aspecten vaak terug: kleur, muziek en (groeps)dans. De films duren al snel drie uur en gaan over thema’s als liefde en verraad, en steeds vaker ook over maatschappijkritische onderwerpen.
‘Ja, we gaan wèl voor kleur’, zegt Renuka vastberaden tijdens de de fotoshoot voor HvanA. De twintigjarige International Business and Management-student neemt geen halve maatregelen. Dat zit in haar karakter. ‘Het is mijn doel om succesvol te worden in alles wat ik doe. Ik moet mezelf uitdagen, pushen. Dat geeft voldoening.’
Dansschool
Die levenshouding leidt tot een druk leven. Als familiemens woont ze bij haar ouders in Lelystad en reist ze elke werkdag naar haar stage bij Yamaha Motors in Schiphol-Rijk. Daarnaast runt ze haar eigen dansschool en wordt ze geboekt voor hennaschilderingen voor bruiloften.
‘Op mijn stage ben ik zakelijk en denk ik veel na. Het voelt dan zo lekker om ’s avonds te dansen. Zeker in de stijl van Bollywood: dan gooi je echt emotie in je beweging. Dat geeft een onbeschrijfelijk gevoel. Dansen biedt me de ruimte om mezelf te zijn; ik laat me meeslepen door de muziek en hoef nergens meer over na te denken.’
Als kind van Hindoestaans-Surinaamse ouders groeit Renuka op met echte Bollywoodklassiekers. Ze verstaat dan nog niets van de gesproken taal Hindi. Maar na al dat bingewatchen, het meedansen en playbacken heeft ze zich de taal eigen gemaakt. In gesprekken op vakantie in India merkt tegenwoordig bijna niemand dat Renuka uit Nederland komt.
‘Bollywood is een combinatie van verschillende vormen Indiase klassieke dans. Een van mijn favoriete vormen is Bharatanatyam, dat is de oudste dans. De stijl is strak, met gezichtsuitdrukkingen en gecontroleerde voet- en handbewegingen. Het Hindoeïsme wordt daarin verbeeld. In deze vorm vertel je door middel van dans echt een verhaal.’
Lekker extra
‘Toen ik ongeveer vijf jaar oud was, volgde ik lessen in Bharatanatyam, voor mij echt de basis van de dans. Het was bijzonder dat er in Lelystad een lerares was die mij dit kon leren. Helaas vertrok ze uit de stad. Op mijn twaalfde ben ik weer lessen gaan volgen, maar dan in Bollywooddans. Sindsdien is het echt een deel van mij.’
Renuka noemt Bollywood kleurrijk, meeslepend en ‘lekker extra’, maar dat betekent niet dat het oppervlakkig is: ‘Veel verhalen hebben indruk op me gemaakt. Zoals de film Vivah, over het huwelijk tussen een jong stel. Voordat ze gaan trouwen, loopt het meisje ernstige brandwonden op. In het ziekenhuis zegt ze tegen haar geliefde: ‘Kijk goed naar me, voordat je besluit of je verder met me wil.’ In India heerst een streng schoonheidsideaal en wordt er soms vanuit een ouderwetse blik naar vrouwen gekeken. In deze film zegt de jongen dat zijn liefde voor haar oneindig is, en vindt hij het dus niet nodig om vooraf haar wonden te zien.’
Taboe
Met dit soort verhalen doorbreekt Bollywood traditionele opvattingen, maar aan de andere kant houdt de filmindustrie die ook in stand. ‘Het is dubbel. Je ziet bijvoorbeeld zelden donkere acteurs of actrices met een voller lichaamstype. Tegelijkertijd behandelt het wel onderwerpen die taboe zijn in India. Zoals een film over vrouwelijke hygiëne. In arme gebieden zijn er vrouwen die geen maandverband kunnen betalen en daarom stukken doek gebruiken. Dat is onhygiënisch en kan zonder de juiste voorlichting ziektes veroorzaken. In die film ontwikkelt een man een goedkopere variant van maandverband, waardoor het voor iedereen toegankelijk wordt.’
Renuka probeert zich niet te laten beïnvloeden door schoonheidsidealen. ‘Ik ben niet de dunste en heb daar commentaar op gehad. Maar dat raakt me niet meer. Natuurlijk zie je in Bollywoodfilms alleen maar ‘‘perfecte’’ mensen, maar ik vergelijk mezelf niet met iets wat gemaakt is. Als ik dans, hoor ik altijd dat ik straal. Dat komt ook door het optreden. Als kind was ik hartstikke verlegen, maar hoe vaker ik op het podium stond, hoe meer ik mezelf ben gaan omarmen. Nu kan ik niet meer zonder deze dans.’
