Modestudenten vegen fijnstof van De Nederlandsche Bank

Fijnstof op je bord. Het is letterlijk het idee achter de keukencollectie van SerVies. Ruim 450 Amfi-studenten trokken met een mondkap en rubberen handschoenen door de stad om het roet van gebouwen te schrapen.

Alsof je een laag stof van je lang geleden schoongemaakte televisie veegt, maar dan gitzwart en nauwelijks afwasbaar. Het hekwerk om De Nederlandsche Bank is zo besmeurd met fijnstof, dat een onvoorzichtige inbreker ongetwijfeld zichtbare vingerafdrukken zou achterlaten. 

Het is lang niet het enige gebouw dat gebukt gaat onder het product van luchtvervuiling. Door de concentratie van fijnstof zouden bijvoorbeeld inwoners van Amsterdam gemiddeld anderhalf jaar korter leven. Dit probleem leidde bij de Rotterdamse architect Iris de Kievith en ontwerper Annemarie Piscaer tot het idee om fijnstof in het glazuur van borden en kopjes te verwerken. Onder de naam SerVies maken ze het zichtbaar.

‘Pas als je de rotzooi zelf van de richels schraapt, besef je hoeveel vervuiling er is’, vertelt docent-onderzoeker Jan Piscaer (Amfi). Eerder dit jaar hielp hij de bedenkers met het ophalen van fijnstof in zijn eigen straat in Rotterdam. Toen bleek dat het project ook naar Amsterdam werd gehaald, verzamelde hij een heel leger Amfi-studenten om de handen uit de mouwen te steken. 

Roetontbijt

Want met de oogst van 450 schrapers, verdeeld over tien locaties waaronder Centraal Station en Pakhuis de Zwijger, kan SerVies een Amsterdamse collectie uitbrengen. Die wordt dan op initiatief van Manu Hartsuyker, een bezorgde bewoner van de Valkenburgerstraat, gebruikt voor een ‘roetontbijt’ met gemeenteraadsleden. ‘Om ze met de neus op de feiten te drukken. Maatregelen zoals verhoging van het parkeergeld werken niet als mensen de motorfiets pakken die ze gratis op de stoep zetten. En zo slim zijn ze wel. Het wordt hoog tijd voor een maatregel die het probleem écht aanpakt.’ 

(Tekst loopt door onder video.)

En daarom krijgen de modestudenten bij De Nederlandsche Bank een mondkapje, vaatdoek en gele rubberen handschoenen. Een opvallend contrast met hun kledingcombinaties die niet in de nieuwste Vogue zouden misstaan. Met een speciaal pasje schuiven ze stugge rollen fijnstof van het hek.

‘De beste strategie is om je duim goed in het midden van de pas te houden,’ vertelt de 20-jarige Robin Hayford (Fashion & Branding). Hoe gezond dit klusje is? ‘Nou, je moet het niet inademen. Maar het inspireert me wel om na te denken over niet voor de hand liggende materialen in mode en design.’ 

Annemarie Piscaer van SerVies hoopt dat de klus studenten bewust maakt van hun omgeving, zodat zij zich vanuit hun vakgebied weer gaan inzetten voor een schonere wereld. ‘Zondagnacht hebben we met een kleine groep 404 gram fijnstof in de IJtunnel opgehaald. Moet je nagaan hoe groot de oogst straks is van deze Amfi-studenten.’