Aliya Çelik aan het roer van een inclusieve HvA: ‘Een frisse blik is waardevol’
Daniël Rommens
Voormalig docent en onderzoeker Aliya Çelik is aangenomen als projectmanager diversiteit en inclusie. Haar opdracht? Zorgen dat mooie woorden over een divers toekomstbeeld op de HvA worden omgezet in actie.
Het is al jaren een veelbesproken onderwerp en sinds kort een officieel speerpunt van het hogeschoolbestuur. In 2020 moet het percentage medewerkers met een niet-westerse migratieachtergrond bijna verdubbeld zijn. Aan Aliya Çelik, als projectmanager diversiteit en inclusie, de taak om de missie in goede banen te leiden.
‘Een prachtfunctie en een eer’, vindt Aliya, voorheen docent crosscultural management en onderzoeker bij Hogeschool Inholland en daarvoor hr-manager in het bank- en verzekeringsleven. De missie ligt haar na aan het hart. Als dochter van een Turkse migrant weet ze hoe het is om te balanceren tussen twee culturen.
Worsteling
‘Mijn vader verhuisde in de jaren zeventig van Turkije naar Velsen-Noord om in een papierfabriek te werken. Later kwamen mijn broer, zussen en moeder ook naar Nederland en daar werd ik geboren. In ons gezin was studeren belangrijk. Mijn vader deed heel zwaar fysiek werk en had zijn thuisland niet voor niets verlaten. Hij wilde dat zijn kinderen hier een goede toekomst zouden opbouwen.’
Ondanks dat Aliya in Nederland werd geboren, beleefde zij haar studententijd anders dan haar studiegenoten. ‘Ik ging niet op kamers, ging niet uit, had geen vriendjes. Achteraf weet ik dat het met bescherming te maken had, maar de dingen die zo vanzelfsprekend zijn voor studenten, waren dat niet voor mij. Ik heb me daardoor eenzaam gevoeld, verward ook: ben ik Nederlands of ben ik Turks? En als ik allebei ben, hoe gedraag ik me dan?’
Aliya weet uit ervaring hoe belangrijk een rolmodel is voor studenten. Haar eerste opdracht vanuit het hogeschoolbestuur sluit daar naadloos op aan. De HvA biedt een traineeprogramma voor veertig hbo’ers of wo’ers met diverse achtergronden, die zich gaan inzetten om inclusie op de HvA verder te bevorderen. In eerste instantie worden zij opgeleid tot docent, maar er is ook ruimte om zich te ontwikkelen op andere gebieden binnen de hogeschool.
Frisse blik
De trainees, net afgestudeerd of tot drie jaar werkervaring, worden aangemoedigd om hun visie te delen op deze thema’s. Volgens interne onderzoeken blijkt bijvoorbeeld dat veel studenten zich in de eerste honderd dagen van hun studie niet thuisvoelen. De rolmodellen zijn een eerste stap om daar verandering in te brengen. Aliya: ‘Die frisse blik is waardevol. Wat zie jij? Wat kan anders? We willen echt gebruik maken van deze nieuwe kennis.’
Maar om het project te laten slagen is de medewerking van faculteiten vereist. Staan alle neuzen dezelfde kant op? ‘Helaas niet’, vertelt Aliya. ‘Ik heb veel mensen gesproken die honderd procent achter deze doelstelling staan en blij zijn met mijn komst, maar ook mensen die hier de noodzaak niet van in zien, die zich terughoudend opstellen.’
Bewustwording
De oplossing ligt volgens Aliya in een eerlijk en open gesprek. ‘Het is belangrijk om mensen de ruimte te geven voor hun verhaal en echt te luisteren. Dit gaat om cultural awareness, bewustwording van hoe jij naar je eigen en andere culturen kijkt. Hoe ziet jouw team eruit? Realiseer je dat je werkt met mensen die op jou lijken? Welke vooroordelen heb jij? En sta je er voor open om daar bewust van te worden?’
‘Een warm bad is cruciaal om de trainee tot z’n recht te laten komen’
Overigens is het niet zo dat elke faculteit zomaar een trainee krijgt. ‘Een faculteit gaf aan eigenlijk hier niet voor open te staan, maar wel een trainee te willen. Dan moet ik iemand wel teleurstellen. Een warm bad is cruciaal om de trainee tot z’n recht te laten komen. Een veilige omgeving is echt een voorwaarde.’
Optimistisch
Het is voor het eerst dat de HvA iemand formeel heeft aangesteld om de diversiteit en inclusie te verbeteren. Hoe ziet de HvA er over vier jaar uit? Aliya laat de vraag even bezinken. ‘Ik hoop vooral dat deze functie op den duur helemaal niet meer nodig is. Misschien een optimistische gedachte maar ik geloof erin dat, als we het samen doen, een goede weerspiegeling van studenten echt binnen handbereik ligt.’
De selectie van de trainees is net begonnen. Volgens Aliya is het traineeprogramma ook een mooie kans voor net afgestudeerde HvA’ers die als ervaringsdeskundigen, met hun diverse achtergrond, invloed kunnen hebben op de vernieuwing van het onderwijs. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen via a.celik@hva.nl.
