‘Studenten gaan er zeven procent op achteruit, dat is ongekend en absurd’
Abdelkader Karbache, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), maakt zich grote zorgen over de financiën van studenten: hun koopkracht daalt sterk, terwijl de huren en collegegelden fors stijgen. HvanA sprak met hem na de protestmars in Den Haag.
Je liet in je oproep tot deze demonstratie harde woorden vallen: ‘Studenten worden financieel kapotgemaakt’. Wat merkt een student precies in de portemonnee?
‘Dat ze er gemiddeld 113 euro per maand op achteruit gaan, een koopkrachtdaling van zeven procent. Dat is ongekend en absurd. Onze huren gaan ook nog eens enorm omhoog, ons collegegeld stijgt met tien procent, de btw op boeken gaat met vijftien procent omhoog en als kers op de taart is er ook een langstudeerboete van 3.000 euro in aantocht. Bedenk je daarbij dat een student van achttien jaar ongeveer zeven euro per uur verdient. Dat valt toch niet te betalen?’
Vind je eigenlijk dat studenten voldoende zijn geïnformeerd over de financiële plannen die hen te wachten stonden?
‘Nee, zeker niet. Toen de basisbeurs dit studiejaar omlaag ging, wist een derde van de studenten daar nog helemaal niks vanaf. Veel studenten leven van maand naar maand en die zitten nu dus extra in de schulden. Wie doet nu zoiets: fors korten op mensen die het hard nodig hebben?’
Ben jij eigenlijk zelf ook langstudeerder?
‘Zeker. Maar bij mij is het nog erger: ik ben van de pechgeneratie. Wij hebben de basisbeurs niet ontvangen. Mijn generatie is dubbel genaaid: we hebben lang moeten doen over onze opleiding, omdat we ernaast moesten werken. En nu krijgen we nog deze plannen erbij.’
Wat verwacht je van de minister maandag: een telefoontje?
‘We spreken begin november met de minister. Dan ga ik hem vertellen dat er heel veel studenten heel boos zijn.’
In Nederland betaalt de overheid alleen voor studenten die op tijd hun studie afronden. Dit betekent dat als je meer dan één jaar langer dan gepland over je opleiding doet, de overheid geen geld meer aan de hogeschool geeft voor jouw studie. De school krijgt dus nu al geen geld voor langstudeerders, alleen het collegegeld.
Met een langstudeerboete van 3.000 euro bovenop het collegegeld moeten studenten fors meer betalen voor elk extra jaar dat ze over hun studie doen. Die 3.000 euro gaat niet naar de hogeschool, dat geld gaat naar de overheid.
Maar hoe realistisch zijn jullie eisen?
‘Kijk, er zijn al heel veel prikkels om snel door je studie te gaan. Voor een vierjarige studie krijg je alleen de eerste vier jaar de basisbeurs. En als je langer dan tien jaar studeert, moet je alles terugbetalen. Wat mensen vergeten, is: studenten betalen zichzelf terug. Iemand die in de zorg gaat werken, heeft na acht jaar zijn hele investering terugbetaald met belastingen. Het is een onzinverhaal dat studenten geld kosten.’
‘Die langstudeerboete, die gaat Nederland wél geld kosten. Want studenten gaan daardoor stoppen met, of überhaupt niet kiezen voor een opleiding. Dan komen ze dus niet in de zorg terecht, niet voor de klas, niet in de techniek. En dan heeft onze economie een probleem.’
De huidige coalitie kijkt er kennelijk anders tegenaan. Wat verwacht je daar dan van?
‘In 2012 was er een soortgelijk kabinet met ook een christelijke partij, de PVV en VVD. Zij wilden toen ook een langstudeerboete invoeren. Maar toen de boete er eenmaal was, hebben ze die snel afgeschaft.’
‘Vergeet ook niet dat de boete in geen enkel verkiezingsprogramma heeft gestaan. Logisch ook, want het is zo’n dom idee. Zoiets schrijf je niet op. Ik vraag me echt af wie hier vóór is. Zelfs de minister zegt: ‘‘Ik vind het wel te verdedigen.’’ Dat zeg je als minister alleen als je geen argumenten hebt.’
‘Stiekem ben ik best een beetje bang dat de langstudeerboete alleen maar een afleidingsmanoeuvre is, zodat ze ondertussen die bezuiniging van een miljard euro in het hoger onderwijs erdoorheen kunnen fietsen. Dit kabinet helpt niet mee, maar wij gaan het hen ook zeker niet makkelijk maken. Desnoods schalen we het protest op, door bijvoorbeeld weer massaal op het Malieveld te demonstreren.’