Minder condooms, meer antibiotica zoals DoxyPEP: hoe risicovol is dat?
Jongeren gebruiken steeds minder condooms en het aantal soa’s neemt toe. Op internet vinden ze andere middelen tegen soa’s, zoals DoxyPEP: een pil die je na de seks inneemt. Maar zijn er ook risico’s? HvanA ging erover in gesprek met studentenhuisarts Fleur Clarijs.
Uit cijfers van het RIVM blijkt dat het aantal Nederlanders met gonorroe en syfilis de afgelopen twee jaar is gestegen. Steeds meer jongeren laten het condoom links liggen, merkt ook Fleur Clarijs, studentenhuisarts van de UvA en HvA. Zij ziet ook dat veel jongvolwassenen overgaan op natuurlijke anticonceptie, zoals het bijhouden van de ovulatie.
In haar praktijk vragen veel studenten de laatste jaren naar soa-testen, zeker omdat bij de GGD de wachttijden hiervoor erg oplopen. Vorig jaar bleek al dat studenten steeds vaker onveilig vrijen. Een condoom is gedoe, en wordt niet lekker gevonden. ‘En sommigen denken: we gebruiken antibiotica, dan is het opgelost.’
DoxyPEP
Maar hoe risicovol zijn die antibiotica? En is dat wel een goede manier om soa’s te voorkomen? Een van de nieuwste ‘morning-afterpillen’ op de markt is DoxyPEP, niet te verwarren met PrEP (zie kader). DoxyPEP is een antibioticum met doxycycline, dat na onbeschermde seks wordt ingenomen om bacteriële soa’s te voorkomen.
PrEP is een pil die wordt ingenomen vóór de seks, om hiv te voorkomen. Het wordt voornamelijk gebruikt door homoseksuele mannen, volgens Clarijs. Zij doet als studentenhuisarts ook aan ‘PrEPzorg’, waarbij het wordt voorgeschreven om hiv te voorkomen en hierover voorlichting wordt gegeven.
‘PrEP is een veilig medicijn om hiv te voorkomen. Maar er zijn meer soa’s waar PrEP niet tegen beschermd. Ik merk dat PrEP bij veel mannen de angst voor soa’s wegneemt, waardoor er toch zonder condoom gevreeën wordt, waardoor andere soa’s worden overgedragen.’
DoxyPEP zou aan populariteit winnen en vaak illegaal online worden verkregen, via buitenlandse apotheekwebsites of bodybuilderwinkels. Ook op homodatingapps als Grindr wordt op profielen weergegeven dat iemand DoxyPEP gebruikt. Maar is het gebruik van zo’n middel wel veilig?
In Nederland is nog niet veel bekend over dit middel, volgens Clarijs. ‘DoxyPEP zou kunnen helpen tegen syfilis, chlamydia en misschien ook gonorroe, maar er is nog veel onduidelijkheid over. Er wordt nog onderzoek naar gedaan. Wel verwacht ik dat hier later nog veel vragen over zullen komen van studenten.’
Resistentie
Gezondheidsorganisaties raden het gebruik van DoxyPEP af. Het wordt in Nederland nog niet voorgeschreven, online is het alleen illegaal verkrijgbaar.
Clarijs: ‘Het gevaar van DoxyPEP is dat het ook goede bacteriën kan aanvallen. Als er veel van die bacteriën worden gedood, kun je diarree krijgen en buikklachten. Je kan last hebben van verkleuring van je huid.’
‘Als een bacterie resistent wordt, kan het dat een volgende soa niet meer te behandelen is’
Daarnaast kunnen bacteriën resistent worden, legt Clarijs uit. ‘Je lijf went dan aan de antibiotica en behandeling werkt dan niet meer. Deze bacteriën kunnen muteren en zich in de samenleving verspreiden.’ Die resistente bacteriën vormen een toenemend probleem in de samenleving. ‘Als een bacterie resistent wordt, zou het kunnen zijn dat je een volgende soa niet meer kunt behandelen.’
Clarijs raadt daarom af om online op zoek te gaan naar medicatie. Clarijs: ‘Het zou kunnen zijn dat DoxyPEP in de toekomst een methode tegen soa’s wordt, maar terwijl er nog onderzoek wordt gedaan en er veel onzekerheid over is, zou ik er zeker vanaf blijven. Gebruik een condoom en laat je allebei testen. Ga vooral naar je huisarts en spreek hierover, stel vragen als je ergens twijfels over hebt.’
Wil je meer weten over anticonceptie en soa’s? Op dinsdag 8 oktober wordt hier bij cultureel platform FLOOR verder over gesproken tijdens ‘Feiten en Fabels over soa’s en anticonceptie’ met verschillende experts. Check hier meer info daarover.