Amfi werkt aan veilig onderwijs, maar vraagt rust en tijd om daar te komen

30 juni 2022
Beeld:

Lucille Montmejat-Dabaux

Geplaatst door
Benne van de Woestijne
Op
30 juni 2022

Een jaar nadat Amfi sociaal ‘onveilig’ werd verklaard, zien decaan Frank Kresin en interim-directeur Louise ter Kuile dat iedereen binnen Amfi zich bewust is dat goed mode-onderwijs om veílig mode-onderwijs vraagt. Wel vraagt de gewenste cultuurverandering nog tijd: ‘er is meer nodig om Amfi door deze moeilijke periode te halen.’ 

Beneden in de hal van het Amsterdam Fashion Institute (Amfi) hangen in het Engels twee posters aan het prikbord op de muur. ‘Gaat het niet goed met je’, vraagt de poster, ‘en zit dit je studie in de weg? Of heb je iets naars meegemaakt en wil je daar iemand vertrouwelijk over spreken?’ Bij Amfi zijn er mogelijkheden op de weg naar hulp, leest de student die er langsloopt.

 

De posters zijn onderdeel van de reactie die op Amfi nodig was. Crisis na crisis na crisis kreeg de mode-opleiding de afgelopen twee jaar over zich heen. Tientallen (oud-)studenten gaven een jaar geleden aan geen ‘veilige’ tijd op Amfi te hebben gehad, werknemers op hun beurt betichten het management van zwalken en een gebrek aan visie. Veel studenten en docenten waren bovendien overwerkt. Het instituut moest meermaals publiekelijk door het stof.

Precies een jaar geleden presenteerde onderzoeksbureau Bezemer & Schubad – ingeschakeld door de faculteit Digitale Media en Creatieve Industrie (FDMCI) – het management van Amfi de rekening: een rapport met veertien aanbevelingen om meer rust en veiligheid in het onderwijs te krijgen. Maar in hoeverre lukt dat inmiddels? Is Amfi een jaar na dato veiliger, rustiger? Interim-directeur Louise ter Kuile, sinds januari aan het roer, en decaan Frank Kresin (FDMCI), zijn aangeschoven om het daarover te hebben.

 

De problemen op Amfi waren nogal veelomvattend: er moest een grote ‘cultuurverandering’ plaatsvinden. Kunt u een paar concrete maatregelen noemen waarmee u de cultuur binnen Amfi hebt geprobeerd te verbeteren, afgelopen jaar?

 

Louise ter Kuile: ‘Zal ik aftrappen? Ik zal er een greep uit nemen. Ten eerste zijn er aan het begin van dit studiejaar twee weken lang lezingen, trainingen en workshops gehouden voor docenten. Zoals over hoe je voor een veilig leerklimaat in de les zorgt, of herkent wat iedere student nodig heeft. Docenten zijn bovendien constant gemotiveerd om lastige lessituaties met elkaar te bespreken en elkaar te helpen in de omgang met studenten.’

Beeld: HvA | Frank Kresin

‘Ook werken we sinds februari aan een geheel nieuwe visie op ons mode-onderwijs. Dit zodat iedereens idee over wat goed én veilig mode-onderwijs vraagt, meer op een lijn komt te liggen. Dat gaat voor meer saamhorigheid binnen Amfi zorgen, denken we. De nieuwe visie is bijna af en wordt de komende studiejaren de nieuwe basis van ons onderwijs.’

 

Frank Kresin: ‘Ook hebben we de route voor studenten naar vertrouwenspersonen, studentendecanen en studiebegeleiders veel helderder proberen te maken. Dat hebben we constant benadrukt via onze social media-kanalen en nieuwsbrieven. Met die routes waren studenten namelijk lang niet altijd bekend. Onze vertrouwenspersonen zijn bovendien meer uren beschikbaar in de week.’

 

‘Het moet gezegd dat het lastig blijft om alle studenten te bereiken. Maar onder docenten is het onderwerp sociale veiligheid constant voorbijgekomen in het wekelijkse overleg: hoe zorg je dat je eventuele problemen herkent bij studenten, en goed doorverwijst als je merkt dat ze behoefte hebben aan hulp?’

 

Kunt u stellen dat de leer- en werkcultuur op Amfi met al die maatregelen is verbeterd?

 

Kresin: ‘Wat je zonder meer kunt stellen is dat iedereen binnen Amfi ontzettend bewust is geraakt van het belang van een veilig leerklimaat. Maar hoe je je onderwijs daarop aanpast en herontwerpt, nee, daar zijn we na een jaar nog niet mee klaar. We zitten echt nog midden in het proces om het onderwijs van Amfi te verbeteren.’

‘Op een gegeven moment heeft Dirk Reynders gezegd: ik ben geen crisismanager, ik moet hiermee stoppen’

‘Waar we bovendien nog niet in zijn geslaagd, is het verlagen van de werkdruk voor docenten. Door alles wat er met Amfi is gebeurd, is het ziekteverzuim na de zomer flink gestegen. Dat heeft een zware wissel getrokken op de zittende werknemers en het moeilijker gemaakt om de gewenste verandering te maken.’

 

Ter Kuile: ‘Waar noodzakelijk hebben we dan ook gesneden in de hoeveelheid opdrachten die studenten moesten maken. Dat nam bij studenten en docenten wat druk weg.’

Inspectie komt langs

Eind juni komt de Onderwijsinspectie op bezoek bij het Amsterdam Fashion Institute. De Inspectie komt beoordelen ‘in hoeverre de opleiding in staat is gebleken om een veilige leeromgeving voor studenten en medewerkers te creëren’, zo meldt een woordvoerder. Dit naar aanleiding van de meldingen die vorig jaar door studenten over de cultuur van Amfi werden gedaan. Wanneer het rapport over dit onderzoek verschijnt, is nog onduidelijk.

 

Wat betekende het vertrek van directeur Dirk Reynders voor de gewenste cultuurverandering? Reynders moest Amfi in rustiger vaarwater brengen, maar vond zichzelf daar begin januari plots toch niet de juiste persoon voor.

 

Kresin: ‘Dirk heeft zich drie jaar lang met ziel en zaligheid ingezet, maar ook drie crises over zich heen gekregen. Eerst was er corona, toen de Black Lives Matter-affaire en daarna barstte de bom over de sociale veiligheid op Amfi. Op een gegeven moment heeft hij gezegd: ik ben geen crisismanager, ik moet hiermee stoppen.’

 

‘Ik respecteer die beslissing volledig. Kijk, natuurlijk had ik liever gezien dat Dirk was gebleven; tegelijkertijd heeft hij met zijn vertrek de weg vrijgemaakt voor een ervaren interim-manager die de transitie nu leidt. Ja: zijn vertrek zorgde bij ons voor enige vertraging. Maar ik denk niet dat het voor extra chaos binnen Amfi heeft gezorgd, nee.’

 

Reynders zou vorige zomer al schrijven aan een ‘plan van aanpak’, zodat de aanbevelingen om de cultuur binnen Amfi te verbeteren meteen bij de start van het studiejaar in gang konden worden gezet. Toch ligt het plan nog niet op tafel. Waarom duurt het zo lang?

 

Kresin: ‘Dat ligt iets anders: de stappen die het meest haast hadden, hebben we namelijk onmiddellijk in gang gezet. Denk aan de cursussen voor docenten of het verlagen van de werkdruk voor studenten.’

Beeld: HvA | Louise ter Kuile

‘Op een gegeven moment hebben we ons echter ook gerealiseerd dat er meer nodig was om Amfi door deze moeilijke periode te halen. Het plan dat nu op tafel ligt, gaat dus om een breder ‘transformatieplan’ voor een gehele onderwijsvernieuwing op Amfi. Dat gaat over sociale veiligheid én meer.’

 

Ter Kuile: ‘Kijk, de cultuurverandering die we op Amfi willen maken, gaat niet over sociale veiligheid alleen. Zeker gezien het hoge ziekteverzuim van na de zomer blijkt ook dat Amfi bijvoorbeeld veel extra personeel nodig heeft, ook op sleutelposities. Het plan om Amfi te verbeteren is in die zin veel omvattender geworden.’

 

Kresin: ‘En het punt is ook dit: je kunt sociale veiligheid niet in isolatie zien van de hele manier waarop ons onderwijs is ingericht. Hoe veilig onze studenten en medewerkers zich voelen, heeft uiteindelijk alles te maken met ons curriculum, de vaardigheden van onze docenten, de manier van beoordelen of met hoe zwaar het is om deze opleiding te doen. Daar willen we grote veranderingen in maken, maar dat gooi je niet zomaar in een jaar even allemaal om.’

 

Hoe zit het met de beoordeling van studenten? Amfi moest ‘van een afbraak- naar een opbouwcultuur’, luidde het vorig jaar: studenten mochten bij de beoordeling niet meer worden afgebrand. Wat doen jullie om daar zeker van te zijn?

 

Ter Kuile: ‘Ik pleit hier voor enige nuance: ik zit hier nu namelijk vijf maanden en heb nog geen docent ontmoet die op een “afbrekende” manier wil lesgeven. Dat er een andere benadering wordt gevraagd, daar waren docenten al voor mijn komst van overtuigd. Ze willen vanuit zichzelf werken aan cultuurverbetering en dat is ook vele malen krachtiger dan wanneer ik als manager met het botte bijltje had moeten zeggen: gij zult!’

Beeld: Lucille Montmejat-Dabaux | Een modeshow met werk van Amfi-studenten (archiefbeeld)

‘Al voor het rapport uitkwam, is jaar 1 van onze opleiding bovendien anders ingericht. Het gaat in dat jaar al veel meer om reflecteren, coachen en teamgericht samenwerken – de “harde” beoordeling staat daar al veel minder centraal. De bedoeling is dat deze meer “coachende” aanpak van studenten ook in de hogere jaren gaat worden doorgevoerd, maar nogmaals: je kunt niet in een jaar tijd heel je curriculum omgooien.’

 

Waarom is juist die coachende houding belangrijk voor de veiligheid van studenten?

 

Kresin: ‘Omdat hier alle kritiek op je werk, kritiek op jou als persoon is. Dat is iets dat iedereen die een mode- of kunstopleiding doet, herkent. Als jouw product of kunstwerk door iemand wordt beoordeeld, dan voelt dat heel anders dan voor iemand die bijvoorbeeld programmeert of hbo-ict studeert. Dat kan confronterend zijn.’

‘Je kunt niet in een jaar tijd heel je curriculum omgooien’

‘Tegelijkertijd willen onze studenten wel worden uitgedaagd. Dat geven ze zelf ook aan. En wij op onze beurt willen ook het goede van ons onderwijs behouden. De vraag is dus steeds: hoe houden we ons onderwijs uitdagend, maar verbeteren we onszelf in de omgang met studenten? Die manier van lesgeven moeten we de komende jaren verder ontwikkelen.’

 

Welke doelstellingen hebben jullie je gesteld voor komend jaar?

 

Ter Kuile: ‘We hebben sociale veiligheid nu een jaar lang prominent onder de aandacht van onze studenten en medewerkers gebracht. Dat moet ook blijven gebeuren, maar ergens hoop ik ook dat deze bewustwording straks echt in mensen is gaan zitten. Dat het voor een ieder volstrekt normaal geworden is om problemen in alle openheid met elkaar bespreekbaar te maken, of je te melden als je daar behoefte aan hebt.’

 

Kresin: ‘Zodra ons transformatieplan wordt goedgekeurd, hebben we het budget om verder te werken aan de onderwijsvernieuwing van Amfi. Ik denk dat we afgelopen jaar een aantal big wins hebben gemaakt, maar echte cultuurverandering heeft meer tijd nodig. En die geven we het ook.’