Student schrijft – Worden we minder perfectionistisch door de lockdown?

1 juli 2021
Beeld:

Pixabay

Geplaatst door
Redactie HvanA
Op
1 juli 2021

Deze week schrijven vijf studenten Creative Business een verhaal voor HvanA. Waar maken zij zich druk om, en wat valt hen op tijdens college? Vandaag: worden studenten na anderhalf jaar lockdown eindelijk aardiger voor zichzelf?

Perfectionisme leek jarenlang het ‘perfecte’ antwoord wanneer er in een sollicitatiegesprek gevraagd werd naar je slechtste eigenschap. Toch kun je beter iets anders antwoorden. We zijn ons namelijk meer bewust geworden van de gevaren van deze eigenschap en artsen zien het toegenomen perfectionisme onder jongeren zelfs als zorgelijk. Maar het hoogtepunt zou bereikt kunnen zijn, en dat hebben we misschien wel te danken aan de coronacrisis.

 

De huidige generatie jongeren is een stuk perfectionistischer dan die hiervoor. Dat blijkt uit onderzoek van wetenschappers Curran en Hill, die van 1989 tot 2016 ruim 41.000 Britse, Canadese en Amerikaanse studenten analyseerden. De drang om dingen perfect te doen, of perfect te willen zijn, is de laatste drie decennia met 30 procent gestegen. De verklaring hiervan ligt voor het oprapen: we leven in een prestatiemaatschappij waarin we constant achtervolgd worden door (te) hoge verwachtingen die we stellen aan anderen en aan onszelf. Psychische problemen zoals burn-outs, depressies en dwangstoornissen zijn het gevolg van de hoge mate perfectionisme onder jongeren.

‘Iets kan altijd beter en mooier. De kunst is om op tijd te stoppen en het goed genoeg te vinden’

Maar wanneer ben je een perfectionist? Er is een verschil tussen mensen die streven naar het beste, die ervan genieten, en mensen die bang zijn dat iets niet gaat lukken, zegt Jaap van der Stel. Hij is andragoloogEen andragoloog houdt zich bezig met de wetenschap van het menselijk handelen. en lector Geestelijke Gezondheidszorg aan de Hogeschool Leiden: ‘Door de angst om te falen kom je vaak niet verder dan enkel de voorbereiding, waardoor je dus eigenlijk niets doet. Oftewel, uitstelgedrag. De lat wordt zo hoog gelegd, dat je helemaal vastloopt.’

 

Denk maar eens terug aan een keer dat je hard had geleerd voor een toets of je best had gedaan voor een verslag. Het cijfer of de beoordeling was minder goed dan je had verwacht. Wat dacht je toen? ‘Balen, maar ik heb mijn best gedaan’, of ‘Ik heb gefaald, ik ben niet goed genoeg’? Kies je voor het tweede, dan ligt volgens van der Stel perfectionisme op de loer.

 

Op school zal je ongetwijfeld samenwerken met perfectionisten, of misschien ben je er zelf wel een. Kenmerken van een perfectionistische student zijn dat ze zelf de touwtjes in handen willen hebben. Ze piekeren veel, proberen fouten te voorkomen en gaan door tot de laatste puntjes op de i staan. Ze zijn kritisch op zichzelf, maar ook op anderen. Omgaan met feedback is vaak lastig en deadlines worden maar net op tijd gehaald. Daar tegenover staat de hoge discipline, motivatie en ambities. Klinkt dat herkenbaar?

 

Gevaar

Van fouten leer je. Maar als je geen fouten wilt maken, hoe leer je dan? Dat is een probleem waar veel perfectionisten tegenaan lopen. Er is geen ruimte voor het leren van lessen, omdat ze zelf al hebben besloten hoe iets beter moet. De constante drang om iets perfect te doen, zorgt voor een enorme druk waarin je jezelf gek maakt. Wanneer deze drang je dagelijkse leven beïnvloedt, kunnen hier nare gevolgen aan zitten. Denk aan chronische vermoeidheid, hoofdpijn, slapeloosheid en zelfs een depressie of burn-out. Hoe erger jouw perfectionisme, hoe groter de psychische klachten, zo blijkt uit onderzoek.

 

Studentenarts van de HvA en Universiteit van Amsterdam (UvA) Peter Vonk ziet dagelijks studenten die kampen met deze perfectionistische eigenschap: ‘Iets kan altijd beter en mooier. De kunst is om op tijd te stoppen en het goed genoeg te vinden’. Veel studenten krijgen om deze reden hun scriptie niet af, vertelt hij. Volgens Vonk is perfectionisme dan ook een grote valkuil: ‘Je schiet jezelf in de voeten. Goed is goed genoeg, probeer dat te onthouden.’

 

Prestatiemaatschappij

Eén op de zeven jongeren in Nederland ervaart depressieve klachten, blijkt uit onderzoek van het Amsterdam UMC. De prestatiemaatschappij is hier een van de grootste oorzaken van. Romy Migo, jongerencoördinator van Gezonde Generatie en een van de opdrachtgevers voor het onderzoek: ‘Ik merk elke dag weer hoeveel jongeren worstelen met de prestatiesamenleving waarin ze opgroeien en de stress die ze door druk op school ervaren.’

 

Toch zijn niet alle verwachtingen negatief: ‘Ondanks het hoge, zorgelijke perfectionisme dat speelt onder jongeren, verwacht ik dat de druk in de maatschappij juist zal afnemen’, zegt Jaap van der Stel. Volgens hem is de piek bereikt en dat hebben we misschien wel te danken aan de lockdown. ‘We nemen nu wat meer afstand van het leven dat we hadden, we vinden andere dingen belangrijk. Het gevolg kan zijn dat we minder hooi op onze vork nemen en blijven varen op het tempo waarin we nu leven.’

‘Ik krijg nu een negen voor iets waar ik vorig jaar misschien een zes voor gekregen had’

Zo ervaart studen David Verschoor (21, Creative Business), minder druk sinds de coronacrisis. ‘Ik denk dat door de lockdown minder hoge eisen worden gesteld aan ons als studenten. Dat gevoel heb ik tenminste. Docenten zijn wat flexibeler geworden en ook in mijn omgeving is er meer oog voor hoe het met mijzelf gaat, in plaats van met mijn studie.’ Hij merkt dat hij hierdoor minder drang ervaart om zichzelf te bewijzen. ‘Eerst ging ik altijd voor minimaal een acht, maar sinds de lockdown ben ik gewoon blij als ik een vak gehaald heb, ook als dit een vijfenhalf is.’

 

Rechtenstudent Christianna Kozdhima (20) heeft meer rust in haar hoofd gekregen door de lockdown: ‘Ik heb nu zo veel meer tijd te besteden. Nu mijn lessen online zijn, en ik vanuit huis werk, heb ik veel meer tijd voor ontspanning. Hierdoor ervaar ik minder stress en druk, en zit ik ook lekkerder in mijn vel.’

Daniek van Trigt (23) studeert Creative Business en heeft al jaren last van haar perfectionisme. ‘Doordat ik nu meer tijd heb vanwege de online lessen, voel ik meer druk om het goed te doen. Voor ik een opdracht inlever, controleer ik wel twintig keer de hele tekst, om de best mogelijke formulering te krijgen.’ Toch heeft ze het gevoel dat de lat sinds het afgelopen jaar wat lager ligt. ‘Ik krijg nu een negen voor iets waar ik vorig jaar misschien een zes voor gekregen had’.

 

Een tip voor alle perfectionistische studenten onder ons: begin met het verlagen van je eigen lat. En onthoud, goed is goed genoeg.

 

Dit artikel is geschreven door tweedejaars Creative Business-student Sita Hauptmeijer. Deze reeks artikelen komt voort uit een schrijfopdracht van de opleiding Creative Business, waarbij studenten in opdracht van HvanA een achtergrondartikel schreven over een zelfgekozen onderwerp.