Let op: iedere online klik gaat ten koste van het milieu

3 juni 2021
Beeld:

Illustratie door Julia van Hulst | Datacentrum

Geplaatst door
Marloes van de Wakker
Op
3 juni 2021

Het lijkt zo efficiënt en onschuldig: videobellen, even iets bestellen bij een webwinkel of een film kijken via Netflix. Maar al deze handelingen slurpen energie en zijn hiermee vervuilender dan je waarschijnlijk dacht.

De kans is groot dat je gelijk in paniek raakt wanneer iemand je vraagt een dag je telefoon aan de kant te leggen. We zijn continu online. Maar wist jij dat met al het gemak van het internet ook uitstoot en vervuiling gepaard gaat?

 

Over dit onderwerp ging het onderzoek van studenten Julia van Hulst (24) en Aljoscha Gleser (30). Tijdens hun master Digital Design beoordeelden ze in totaal zeventien websites van politieke partijen uit de Tweede Kamer op duurzaamheid. Julia legt ons er meer over uit en checkt hoe duurzaam de website van HvanA eigenlijk is.

Wat is digitale vervuiling precies?

‘Al onze online acties kosten energie: van het klikken en scrollen op een webpagina tot het streamen van een video op YouTube. Er zitten enorme infrastructuren en datacenters achter het internet, die dag en nacht draaien om alles in de lucht te houden. Alle energie die dit kost en de CO2-uitstoot die dit tot gevolg heeft, noemen we digitale vervuiling. En deze vervuiling is groter dan de meeste mensen denken: de digitale wereld stoot meer CO2 uit dan de wereldwijde luchtvaart.’

Beeld: Eigen foto | Julia van Hulst

Als digitale vervuiling een groot probleem is, waarom is het dan nog zo onbekend?

‘Het is een minder zichtbaar probleem dan e-waste, waarbij bergen elektronisch afval te zien zijn. Ik denk ook dat we het probleem niet willen inzien, omdat het internet ons zoveel goeie dingen brengt. Niemand wil terug naar het tijdperk van papieren brieven schrijven. Dit hoeft ook niet, maar het internet kan wel duurzamer. Dit begint bij meer bewustwording over het probleem. Dat is ook een van de redenen waarom ik mijn onderzoek hierover heb gedaan.’

 

Voor jullie onderzoek hebben jullie websites van politieke partijen uit de Tweede Kamer beoordeeld. Waarom uitgerekend deze groep?

‘Het checken van politieke websites was meer symbolisch. Natuurlijk hebben grote streamingsdiensten zoals Netflix en YouTube veel meer invloed met hun enorme aantallen gebruikers. Maar uiteindelijk bepaalt wet- en regelgeving wat toegestaan is voor zulke bedrijven. Het probleem begint dus bij de politiek. Als we met partijen over digitale vervuiling in gesprek willen, geeft de score van hun eigen website ons een goede gespreksstarter. Dit bleek succesvol: binnenkort gaan we in gesprek met een politicus van de Partij voor de Dieren. Dit is trouwens de partij die met een ruime zeven het hoogst scoorde op duurzaamheid tijdens ons onderzoek.’

 

Waar beoordeel je een website precies op?

‘Wij hebben de online tool Ecograder gebruikt, die aan de hand van zeven punten beoordeelt hoe duurzaam een website is. Hierbij wordt gekeken naar directe vormen van vervuiling, zoals de laadsnelheid en of de hostingprovider gebruikmaakt van groene stroom of niet. Meer indirect zijn de vindbaarheid en gebruiksvriendelijkheid. Hoe makkelijker een website werkt, hoe sneller mensen vinden wat ze zoeken, dus hoe minder overbodige energie er verloren gaat. Iedere extra klik kost namelijk energie.’

Dit kun jij doen tegen digitale vervuiling
  • Ga op zoek naar een provider die gebruik maakt van groene stroom.
  • Zet je telefoon uit op momenten dat je hem niet nodig hebt, of zet hem anders op vliegtuigstand.
  • Maak zoveel mogelijk gebruik van groene wifi-netwerken in plaats van data. Het wifinetwerk van de HvA wordt bijvoorbeeld volledig aangedreven door groene energie.
  • De opslag in een groot datacentrum zoals de Cloud is heel vervuilend. Schoon deze dus regelmatig op of sla zoveel mogelijk gegevens lokaal op; op je computer of harde schrijf.
  • Zet je cachegeheugen aan. Dit zorgt ervoor dat je computer of telefoon niet iedere keer alles opnieuw hoeft op te halen, wanneer je vaker dezelfde website bezoekt.
  • Verwijder apps van je telefoon die je haast niet gebruikt, ook dit scheelt energie.
  • Praat over digitale vervuiling met andere mensen. Zo creëer je aandacht voor het probleem.

Toch zullen er ook bedrijven zijn die het juist positief vinden dat gebruikers lang op hun website blijven. Tijd is immers geld.

‘Ja, dit is lastig. Je ziet vaak dat vooral commerciële bedrijven niet de beste keuzes maken voor het milieu. Maar een goede gebruikerservaring, waarbij de site makkelijk werkt en alles goed vindbaar is, werkt voor hen natuurlijk ook in het voordeel.’

 

Hoe scoort de website van HvanA eigenlijk op duurzaamheid?

‘Ik heb jullie website ook door Ecograder gehaald en jullie scoren een redelijk nette 6.3 in de oranje zone. Vanaf een zeven zit je in de groene zone, maar uit de praktijk blijkt dat nog niet veel websites dit halen. Wat jullie onder andere goed doen is dat jullie groen hosten, wat betekent dat de aanbieder van jullie webruimte alleen groene stroom gebruikt. Het is ook positief dat de site optimaal werkt voor mobiel. De website scoort wel flink onvoldoende op vindbaarheid. Om minder vervuilend te worden, zouden jullie dit kunnen aanpakken.’

 

Hoe kijk jij als digital designer in spé naar de toekomst?

‘We moeten op zoek gaan naar manieren waarop er voor ons als internetgebruikers weinig verandert, maar die een positieve impact hebben op het milieu. Dit is grotendeels een taak voor de bouwers van websites en daar hebben opleidingen ook weer een belangrijke rol in. Binnen de vakken van onze master hebben we het haast niet over digital waste gehad, dus eigenlijk is dit ook gelijk een oproep aan de HvA: maak het onderwerp kenbaar.’